Het doel van DAP-Audio was, en is nog steeds: de beste prijs/kwaliteit-verhouding bieden in het kluwen van de pro-audio wereld. Hierbij wordt de zoektocht naar nieuwe materialen niet geschuwd en nu brengt men een ribbon tweeter op de markt, die meteen werd verwerkt in een nieuwe serie: de RB-reeks.ALGEMEEN

Concept
Tja, dat heb ik in de inleiding al een beetje verklapt natuurlijk. DAP-Audio wil speakers met ribbon tweeters gebruiken voor PA-systemen. Niet dat dit zo revolutionair is. Er schieten me twee namen te binnen van Nederlandse fabrikanten die ook gebruik maken van ribbon tweeters. Vroeger werden ribbon tweeters vaak gebruikt voor high end hi-fi installaties, vanwege de kristalheldere klank, zonder faseproblemen. Magnetostaten werden ze wel eens genoemd. Dit waren eigenlijk een beetje groot uitgevallen ‘platen’ die behoorlijk wat plaats innamen in menig huiskamer. Vanwege de fragiliteit en de kostprijs waren deze snufjes enkel weggelegd voor audiofielen die elk detail in muziek willen kunnen horen. Denk hierbij aan fanatici van klassieke muziek of jazz die de meest natuurgetrouwe weergave verwachten van hun stereo-installatie, om het zo even te noemen.
Tegenwoordig bestaan er andere manieren om ribbon tweeters te maken, dankzij het synthetische materiaal kapton. Dit materiaal kan temperaturen tot 900°C aan. Als men hierop een ribbon wikkelt, kan een groter rendement verkregen worden en wordt de ribbon minder fragiel. Van nu af aan kunnen ribbons dus ook gebruikt worden in de PA-wereld, zonder dat we ons al te veel zorgen moeten maken over de fragiliteit. Design
In de testruimte wachten 3 passieve 2-wegs topkasten op een test, met name de RB 10 (400W RMS), RB 12 (500W RMS) en RB 15 (600W RMS). Jullie raden het al, het gaat hier over een 10”, 12” en 15” woofer met steeds dezelfde ribbon tweeter (85W) voor het hoog. Alle topkasten hebben neodymium aan boord en zijn opgehangen in een aluminium frame, een verderzetting van het design van de X-series.
Ter bescherming van de tweeter werd gekozen voor een MosFet limiter die het geluid zachtjesaan comprimeert bij hogere volumes.
Om volledig te zijn, wil ik hier ook vermelden dat twee hoorngeladen subs met een enkele 18” (LT-18HL) en een versterkerrack met daarin 2 amps en een cross-over werden meegeleverd. De cross-over kwamen we in een eerdere test al tegen, het betreft hier de DCX-24, een 2 in/4 uit cross-over die wat lijkt op een XTA 224. De twee versterkers kwamen uit de nieuwe Vision-reeks van DAP Pro Adio, een serie triple class H versterkers, die een lichter gewicht hebben dan hun voorgangers en bestand zijn tegen een impedantie tot 2 Ohm. De Vision 2400 werd aangesloten op de topkasten, terwijl de Vision 3500 diende voor de twee subs. Zo had ik meteen een idee hoe deze drie topkasten zouden klinken als ze zouden gebruikt worden als PA-systeem. De DCX-24 werd enkel gebruikt om de cross-over instellingen tussen sub en top te regelen. De instellingen waren trouwens dezelfde voor de RB 12 en RB 15.Handleiding
Deze bestaat uit enkel een folder met informatie over de onderdelen en specs, alsook welke X-overs en versterkers te gebruiken. Uitsluitend in het Engels.BOUW

Behuizing
De 3 topkasten werden vervaardigd uit berken multiplex. Een metalen handvat langs elke kant zorgt voor een stevige grip en een goed houvast. Alle topkasten hebben 4 rubberen pootjes onderaan en een uitsparing om hen op een statief te kunnen plaatsen, de zgn. 35mm pole mount. Handig is ook dat op de meegeleverde subs een aantal profielen werden uitgefreesd waardoor elk van de 3 topkasten steeds perfect op de sub geplaatst wordt. Dit zorgt voor een goede stabiliteit, zeker bij hogere volumes.
Er werden ook enkele riggingsmogelijkheden voorzien: eentje aan de achterzijde, onder de aansluitingen, en eentje aan elke zijkant van de topkasten.
Rest me hier enkel nog de afmetingen en het gewicht mee te geven van de 3 verschillende topkasten: de RB 10 meet 300 x 320 x 590mm en weegt 15kg, de RB 12 meet 400 x 400 x 710mm en weegt 23kg. De grootste topkast is, zoals te verwachten, de RB 15 die 470 x 480 x 770mm meet en 30 kg weegt. Al deze speakers hebben een spreiding van 60° horizontaal op 20° verticaal.Afwerking
Zwarte, getextureerde lak zorgt voor bescherming van de speakerkast en bezorgt het geheel tevens een professionele look. Er werd een zwarte, metalen grille aangebracht ter bescherming van de onderdelen van de speaker. De akoestische foam is geplaatst achter de grille, zodat die eveneens beschermd wordt.MOGELIJKHEDEN

Toepasbaarheid
Deze topkasten zijn stuk voor stuk bedoeld als PA- materiaal, dat is hun enige doel en dat doen ze goed. De meegeleverde sub zorgde voor wat extra laag en wordt dus ook aangeraden bij gebruik als PA-systeem. Maar misschien beschik je al over enkele subs, versterkers en een cross-over? Geen nood, vanuit de handleiding krijg je de instellingen op de cross-over cadeau, zodat je zelf niet moet gaan zoeken naar wat het beste klinkt.Aansluitingen
Elke topkast heeft 2 Speakon NL2 stekkers, 1 in en 1 uit. Bij gebruik van NL 4 stekkers wil ik vermelden dat enkel de +1 en – 1 aangesloten zijn.Bediening
In principe is dit een ‘plug and play’ systeem. Cross-overinstellingen kunnen bewaard worden, dus kan je makkelijk een amprack maken met een vaste X-over, net zoals onze vrienden van DAP Pro Audio voor deze test gedaan hadden. Ergonomie
Dit is een niet zo uit de kluiten gewassen systeem, als je de subs wegdenkt in elk geval. Anders heb je wel een bestelwagen nodig. Is dat een probleem? Willen jullie niet allemaal een beetje een serieus PA-systeem dat er staat en indruk maakt? De handvatten maken de kasten bovendien vrij handelbaar, al zijn ze wel aan de zware kant. De subs werden overigens geleverd mét wielen. KLANK

Algemeen
Voor de drie geteste modellen van deze RB-reeks geldt hetzelfde: we krijgen een mooi stereobeeld met mooi gedefinieerd hoog dat niet gecomprimeerd klinkt. Een heel open klank waarin duidelijk diepte zit, waardoor galmen en allerhande effecten perfect weergegeven worden. In combinatie met de hoorngeladen subs zorgt dit voor een volledige en stevige klank.
Werkelijk plug & play, je hebt niet eens een grafische EQ nodig om de klank eventueel bij te sturen. Meteen een klank waarmee je kan vertrekken. Aansluiten en meteen klaar voor de soundcheck... Super!Precisie
Misschien is dit hier de plaats om de drie topkasten eens van naderbij te bekijken. Als we de specs uit de handleiding moeten geloven, heeft de RB 10 een bereik van 75Hz tot 40 KHz (-3dB) en een maximum SPL-waarde bereik van maar liefst 125 dB. De RB 12 heeft een bereik van 67Hz tot 40 KHz (-3 dB) met een maximum SPL-waarde tot 129 dB. De grootste van de drie, de RB 15, heeft op zijn beurt een frequentiebereik van 42Hz tot 40KHz (-3 dB) en bereikt een maximum output van 130 dB SPL.
De spreidingshoek die vooropgesteld wordt in de handleiding, nl. 60° op 20°, klopt niet helemaal, leren we uit de praktijk. Deze geldt tot een waarde van 5KHz, maar loopt niet door tot 40KHz. Maar dit is geen enkel probleem, we komen dit wel vaker tegen.
Persoonlijk vond ik bij de RB 10 iets te veel 6.3 KHz aanwezig. Dit zorgt wel voor een fris en knisperend geluid, maar mij stoorde het een beetje, kwestie van smaak natuurlijk. Bij de RB 12 bevindt de storende frequentie zich een octaaf lager, op 3,15 KHz dus en hier haalde ik er een klein beetje 2.5 KHz uit op de grafische EQ.
Dit heeft alles met persoonlijke voorkeur te maken en is ook afhankelijk van de akoestiek van de ruimte waarin het systeem opgesteld staat. Bovendien wil dit niet zeggen dat je een grafische EQ nodig hebt. In de cross- over kunnen makkelijk deze minieme wijzingen aangebracht worden en tevens opgeslagen worden, zoals eerder vermeld.
In vergelijking met onze eigen L’Acoustics set, merk ik een klein verschil op in het laagmiddengebied. Onze eigen set is ietsje neutraler of vlakker in dat gebied, klinkt een ietsje warmer dan de geteste set. Dit geldt eigenlijk dit voor de 3 geteste modellen en situeert zich rond de 125 en 160 Hz. Zou dit toe te wijzen aan de instellingen op de X-over? Inderdaad, wanneer ik bekijk waar de cross-over punten liggen, valt me op hoe hoog deze liggen voor de topkasten. De subs worden gecrossd bij 92 Hz en de topkasten vanaf 140 Hz. Hierdoor heb ik het gevoel dat er ergens een klein gat ontstaat tussen het laag en middengebied. Kan je natuurlijk naar eigen smaak veranderen.BUDGET

De prijzen van de geteste speakers van DAP Pro Audio vallen reuze mee, zoals we gewend zijn, zou ik er eigenlijk bij willen vermelden. De RB 10 zal u 459 euro kosten, voor de RB 12 tel je 519 euro neer en bij aankoop van de RB 15 word je 625 euro armer. Deze prijzen zijn bruto adviesprijzen, exclusief btw.BESLUIT

Wederom bewijst DAP Pro Audio dat ze hier niet aan hun proefstuk zijn op het vlak van PA-systemen met een scherpe prijs/kwaliteit-verhouding. Bovendien worden de nieuwste ontwikkelingen op de voet gevolgd, wat resulteert in bv. deze RB-reeks. Dat kunnen we als gebruiker alleen maar aanmoedigen. Bevestigt ook dat ze bij DAP Pro Audio zeker zijn van hun stuk!