KEYBOARD CONTROLLER

BOUW

Zoals ik al zei, is het een compacte controller: met zijn 32,5 cm x 8,4 cm x 1,1 cm past hij haast in je broekzak. Ook het gewicht (zo’n 345g) is gering, maar wel voldoende om stevig aan te voelen tijdens het gebruik en niet alle richtingen op te vliegen. De behuizing is van mat plastic en voelt zéér degelijk. Wat dit toestel nog meer damage proof maakt, is het ontbreken van draaiknoppen en faders. De controller is namelijk uitsluitend voorzien van rubberen druktoetsen, die overigens ook zeer kwalitatief aanvoelen! De toetsen zijn allemaal verlicht. De functieknoppen branden constant (transpose knoppen), of wanneer ze actief zijn (bv. de velocity knop). De 25 druktoetsen op het klavier (twee octaven plus extra do) lichten op wanneer ze ingedrukt worden of wanneer ze een bepaalde functie aanduiden. De pads van het keyboard zijn voorzien van drukgevoelige pads — meer hierover bij gebruik en prestaties. Komt er nog eens bij dat dit instrument spill proof is, en dan heb je alleen al qua bouw een geweldig live toestel.
Verder is de QuNexus uitgerust met een micro-USB ingang om aan te sluiten op een computer of tablet (iOS en Android) en een mini-USB ingang om de controller uit te breiden met de MIDI-Expander van KMI. Als je dacht: “niets bijzonders dus”, dan bent iets te snel! Wat deze controller zo uitzonderlijk maakt, is het feit dat hij voorzien is van drie CV en één Gate output via 2x TRS jack en twee CV inputs via één TRRS jack. Eén CV input kan gebruikt worden als Gate input. Resultaat: een MIDI controller die MIDI signalen (via USB of 5-pin DIN MIDI d.m.v. de KMI MIDI Expander) kan omzetten naar CV/Gate signalen.
 

Tijd om het toestel aan te koppelen. We beginnen met een eenvoudige USB - computer verbinding, waarmee alle noten die ik speel via de USB-kabel doorgestuurd worden naar de software. De QuNexus is een standaardconform USB apparaat, drivers zijn dus niet nodig. Plug-and-play!
Het keyboard bestaat zoals gezegd uit drukgevoelige pads of toetsen. Als je gewend bent van op een gewogen klavier te spelen is dit natuurlijk even aanpassen. Het klavier speelt soepel en zonder overgevoelig te zijn, maar om een klassiek pianorecital te geven, is dit keyboard waarschijnlijk niet meteen “your weapon of choice”.
Bij de bouw had ik het even kort over de slimme druksensoren onder de keyboardpads. Deze druksensoren dienen om de velocity en de after touch te bepalen. Nu, echt veel vernieuwende zaken hebben we natuurlijk nog niet gehoord. Wel hier komt ie... Elke toets is ook voorzien van een tiltsensor. Dit meet hoever je vinger omhoog of omlaag duwt op de drukpad. Dit kan gebruikt worden als expression om bijvoorbeeld de pitch bend, de filter cutoff of de snelheid van een LFO mee te bedienen. Deze control zal natuurlijk steeds op de volledige synth van toepassing zijn. Of zo was het vroeger toch. Wanneer we de rotate functie aanzetten, zal elke noot die gespeeld wordt op een nieuw MIDI kanaal binnenkomen. Zo kunnen we bijvoorbeeld per noot een aparte hoeveelheid pitch bend spelen! Aangezien er 16 MIDI kanalen zijn en de mens maar over 10 vingers beschikt, is dit dus een fantastische oplossing voor een oud probleem.
Al deze controls komen natuurlijk binnen als MIDI CC waarden, het is dan ook van belang dat je de software zodanig programmeert dat die reageert op deze MIDI signalen. Het spreekt voor zich dat oude analoge synths beperkter zullen zijn qua modulatiemogelijkheden dan softsynths. En daar kan zelfs de QuNexus niet veel aan doen, alles is afhankelijk van de structuur van de synth of klankmodule die je bedient.
De ‘extra’ functies, zoals velocity, pressure en tilt kunnen eenvoudig aan en uit gezet worden door de knopjes links. De Toggle knop dient om te switchen tussen een soort hold functie en de standaard manier van piano spelen. Binnen de hold functie is er nog de keuze uit Legato en Toggle. Bij Legato duw je een noot in, maar als je deze lost zal er geen note off signaal gestuurd worden. Pas bij het aanslaan van een nieuwe noot — nieuw note on signaal dus — zal de vorige gestopt worden. Wanneer Toggle geselecteerd is, blijven de gespeelde noten actief tot je ze terug aanraakt. Zoals bij een schakelaar dus.
Standaard komt de controller met vier presets, waarmee je in een handomdraai de juiste instellingen geselecteerd hebt: Basic, Pressure & Tilt, Poly Pitch Bend, Drums & Clips. De namen spreken voor zich, enkel over de laatste wil ik nog iets zeggen. Deze is speciaal ontworpen om beats en clips te triggeren zoals in Ableton Live software. Wanneer je de handleiding van de QuNexus doorneemt, zal je merken dat er heel wat extra functies inzitten, specifiek voor Live.
De mogelijkheden van de QuNexus zijn nu al enorm, enkel door de software juist te programmeren, maar bij Keith McMillen zijn ze nog een stapje verder gegaan. Wanneer je DAW MIDI modus ondersteunt, kan je heel snel de volledige controller re-mappen (note en control layers apart) door middel van de CoMA (Controller Mapping Assistant) functie die de controller aan boord heeft. Afhankelijk van het al dan niet actief zijn van de channel rotate functie, kan je de controller naar eigen smaak mappen.
Alsof dat nog niet genoeg was, kan je op de Keith McMillen site gratis een editor software downloaden. Hiermee ga je echt tot in het DNA van de controller: presets saven; velocity curves aanpassen; minimum en maximum waardes van de CC’s instellen; aanpassen van de nootnummers van de toetsen... Ik denk dat bijna elke parameter aan te passen is. En dat deze editor echt een grote meerwaarde en krachtige tool is, bewijst volgend voorbeeld.
Om de compatibiliteit van de CV-waardes te testen, sloot ik de controller aan op m’n Korg MS-20 en ARP 2600. Beide synths werken met andere CV schaal voor hun tuning en bovendien ook met een ander Gate/trigger signaal. De ARP 2600 werkt met een Volt/octaaf schaal en een gate signaal (minimaal 10V). De tuning van de ARP 2600 zal goed lopen, maar het geleverde voltage van de Gate out van de controller is te laag: max 5,2V — dit zal je dus moeten opvoeren. De MS-20 werkt met Hz/Volt en S-Trigger i.p.v. Gate. Dankzij de editor kan je kiezen tussen 1V/octaaf, 1.2V/octaaf én Hz/Volt. Bovendien kan je ook switchen tussen S-Trigger en Gate signaal.
De mogelijkheden van de QuNexus zijn ook op het analoge niveau niet te onderschatten. Zeker niet als je in je achterhoofd houdt dat dit een MIDI controller is en geen MIDI-CV converter!

Het is en blijft een compacte controller, maar als je weet dat er een volwaardige MIDI-CV converter in zit — en je dus zowel software (computer/tablet) als (analoge) hardware synths kan aansturen vanop de controller of ‘door’ de controller — dan is de vraagprijs van een kleine €199 (incl. BTW) niet zo gek veel.

Als Keith McMillen Instruments voor jou misschien nog een onbekende fabrikant was, dan kan het niet anders dan dat dit toestel nu op je must-test list staat voor je volgende MIDI controller. De QuNexus is stevig, veelzijdig en verregaand herprogrammeerbaar. Voor de pianisten zal het keyboard misschien een minpuntje zijn of wat aanpassing vragen, maar voor zij die expressief willen spelen en hun software op nieuwe manieren willen kunnen aansturen, is deze keyboard controller met slimme sensoren zéker het bekijken waard!