DJEMBE, TIMBAU, TUBANO

Naast het professionele muziekcircuit kennen we bij ons ook een boeiend verenigingsleven. De set trommels van Remo die we vandaag bespreken, zijn op die markt gericht. Muziek als vrijetijdsbesteding, maar ook als educatief en/of helend element. De mensen in dit circuit zijn gebaat bij instrumenten die gemakkelijk te bespelen zijn, niet teveel techniek vragen dus, maar die toch vakkundig genoeg gebouwd zijn om niet als speelgoed te moeten doorgaan. Dankzij een doorgedreven ontwikkeling van hun instrumenten op de professionele muziekmarkt - denken we hierbij zeker aan de revolutionaire ontwikkelingen op het gebied van trommelvellen - is Remo erin geslaagd voor deze sector een serie instrumenten te maken die op een verbazend goede manier tegemoetkomen aan de noden van deze muziekbelever. Het aanbod dat we hier bespreken betreft een combo-pack van drie van deze slaginstrumenten: een Djembe, een Timbau en een Tubano.

Het concept van deze exemplaren is even briljant als eenvoudig: drie van de meest gebruikte (hand)trommels worden verenigd in één pakket, waardoor de individuele muzikant in één zak of doos drie verschillende trommels - en dus ook drie verschillende klankkleuren - bij zich heeft. Want ‘in één pakket verenigd’ mag je dus ook letterlijk nemen: nadat je het vel er hebt afgenomen kan je de drie trommels gewoon ineenschuiven en zo vervoeren. De ene uit de andere toveren, het vel erop monteren en je hebt drie verschillende trommen ter beschikking. Evengoed zet je het pakket voor drie spelers neer, waardoor je meteen een compleet ensemble krijgt. Maar er is meer. De term “Versa” staat hier voor veelzijdigheid. Deze trommels maken gebruik van een nieuwe door Remo ontwikkelde techniek, “Taper Fit Drum Coupling” genaamd, om het vel op de ketel te bevestigen. Dat gaat nu heel vlot en zonder gedoe, zodat niets je tegenhoudt om de vellen ook onderling te verwisselen. De diameters bovenaan de trommels zijn identiek (13”) en het vel van de ene trommel op de andere zetten gaat in een oogwenk. Bovendien kan je zo’n los vel zelfs als frame-drum gebruiken. Gewoon in de hand dus, zoals een tamboerijn of tambourim.

De vier vellen die op deze serie passen hebben een verschillende pitch (toonhoogte zeg maar), zodat je drie (trommels) maal 4 (vellen) combinaties kan maken. Het belangrijkste aan deze set is dat er alles aan gedaan is om het speelgemak, het gebruik en het onderhoud zo simpel mogelijk te houden. Zo zijn de vellen ge-‘pretuned’ vanuit de fabriek. Je hebt dus géén stemsleutel nodig. De vellen zijn in een oogwenk te plaatsen door gewoon op de trommel te drukken. Ook kan je ze met één simpele handbeweging verwijderen, zodat je de lichtgewicht trommels in elkaar kan schuiven voor het vervoer.

De drie trommels in dit pakket zijn de Djembe, de Timbau en de Tubano. De Djembe is helemaal gebouwd naar zijn Afrikaanse voorbeeld: hij heeft de klassieke kelkvorm die garant staat voor een heerlijk helder en luid geluid. De Timbau komt uit Brazilië en sluit zeer nauw aan bij het origineel, zowel qua vormgeving als qua klank. De Tubano ten slotte is een uitvinding van Remo zelf en is gebouwd naar het voorbeeld van de Afrikaanse Pangogo (tam-tam): cilindervormig en open onderaan. Hij wordt ook gebruikt om de klank van de Cubaanse Tumba en Conga te benaderen. Alle drie de trommels zijn voorzien van een bevestiging voor een (bijgeleverde) draagriem.

Verder heeft de Tubano ook een handvat en rubberen voetjes onderaan. Die voetjes hebben als voordeel dat hij, staand op de grond, zijn klank de vrije loop kan laten gaan, zonder dat je hem moet optillen of schuinhouden.

Dit pakket komt met drie vaste kleuren voor elke trommel. Hetzelfde gestileerde motief is op elke trommel in schakeringen van één kleur uitgevoerd. Op de Djembe is die kleur bruin, op de Timbau groen en op de Tubano rood. Als je de trommen individueel aanschaft heb je, weliswaar beperkte, keuzemogelijkheden.

De afwerking van de drie trommels is sober maar zeer net. Opvallend is de afwezigheid van metaal of andere spanmiddelen om het vel over de ketel te spannen. In plaats daarvan zien we enkel de mat zwarte rubber ring van het voorgespannen vel. Dat element komt onderaan terug in de vorm van een rubberen stootring. Dit weerspiegelt de doorgedreven eenvoud in concept en gebruiksgemak.

Het enige wat je bij deze trommels nodig hebt, is een soort sleutel om het vel van de trommel te nemen. Dat is een simpel ijzeren plaatje met een haakje dat in een uitsparing van de trommel past. Met dit bijgeleverd sleuteltje duw je het vel in een oogwenk van de trommel af. Ook bijgeleverd in het pakket is één draagriem waarmee je de trommels ook al lopend kan bespelen.

De body van deze trommels is gemaakt van een zeer lichte maar stevige polyester-legering. In het geval van de Tubano is die uit één stuk gegoten en nog geen centimeter dik. Bij de Djembe en de Timbau bestaat de body uit twee aaneengelaste delen. Daarop past luchtdicht het voorgespannen vel. Hierin schuilt het revolutionaire van de “Taper Fit Drum Coupling”-techniek. Door simpelweg het vel over de ketel te drukken, krijg je een perfect akoestisch afgedichte verbinding. Spanranden, -bouten en -vijzen, touwen of wat dan ook worden hierdoor overbodig.

De vellen zijn voorgespannen in de fabriek, stemmen hoeft niet en kán ook niet. Als je een andere toonhoogte wil, verander je simpelweg van vel. Deze vellen zijn van zeer hoge kwaliteit. Het vervolg op de Fiberskin-heads heet nu ‘Skyndeep’. Deze vellen benaderen zeer dicht de klank én het gevoel van de vroegere dierenhuid. Een onovertroffen voordeel is dat ze onder alle omstandigheden hun klank en pitch behouden, zelfs als ze nat of vochtig zijn. Bovendien zijn ze zeer sterk en duurzaam.

Het mag al duidelijk zijn dat het speelcomfort op deze trommels zeer hoog is. Dankzij de perfecte pitch van de voorgespannen vellen, klinken deze instrumenten altijd zoals ze moeten klinken, zelfs zonder hun body. Het is inderdaad opvallend hoe de klank op de verschillende vellen, los in de hand bespeeld, al helemaal gevormd is. Het vel dat standaard op de Djembe zit (TF 10 high pitch) heeft alles van de djembe klank al in zich. Als je dit dan op de juiste body klemt, wordt die klank vervolledigd met de extra ‘buik’ en het volume van de klankkast. Hetzelfde geldt voor de Timbau en de Tubano.

Onderling kan je de vellen ook verwisselen. Op de Timbau zit standaard het TF 15 vel met een medium pitch en op de Tubano de TF 20 low pitch. Je kan dus gerust het lager gestemde vel van de Timbau op de Djembe leggen om een lagere toonhoogte te verkrijgen. Omgekeerd kan je de Timbau een Djembe-toets meegeven door er het hoger gestemde TF 10 vel op te leggen. Alle combinaties zijn mogelijk, maar laat duidelijk zijn dat geen van die combinaties hetzelfde resultaat zullen opleveren, de perfecte combinatie blijft de standaard combinatie. Dat heeft ook te maken met de demping die op de lager gestemde vellen is aangebracht. Op de TF 15 is dat een licht doorschijnend padje (op de onderkant of binnenkant geplakt) en op de TF 20 een dikker pad. Op die manier krijg je in combinatie met de bijpassende ketel steeds de juiste verhouding tussen klaarheid en resonantie. Dat evenwicht gaat dan verloren als je de vellen naar een andere body verhuist.

Wel is er nog de ‘TF NSL head’, letterlijk de Not So Loud head. Dit vel is apart verkrijgbaar en vermindert het volume, zonder afbreuk te doen aan de klank.

Je kan niet dezelfde klank verwachten van een low budget, lichtgewicht, volledig uit kunststof opgetrokken en afgewerkt instrument, als van het solide, meer aardse origineel. En toch! Laat me beginnen bij de Djembe. Die heeft echt alles wat een djembe moet hebben, dikwijls zelfs beter dan een niet perfect afgesteld of minder goed gebouwd exemplaar uit Afrika. De slaps klinken ongemeen helder en ‘cracking’. De open toon heeft de perfecte, snauwende en gedempte ‘pop’-klank en ook de bassen zijn er, zij het iets minder gevuld of ‘gegrond’ dan die van een volhouten exemplaar. Die djembe zetten we dus met een gerust hart naast een professioneel exemplaar. Het zal dikwijls moeilijk zijn om ze qua klank van elkaar te kunnen onderscheiden.

Hetzelfde geldt voor de Timbau. Om gedurende lange tijd mee te kunnen dragen in de stoeten, is zijn evenbroer uit Brazilië immers ook uit lichtgewicht materialen opgetrokken. Soms uit aluminium of uit een lichte houtsoort zoals bij de atabaque. Dat geeft hem ook die heldere maar eerder magere klank.

Enkel bij de Tubano is het ontbreken van die zwaardere body een minpunt. De diepst klinkende trommel uit dit combo pack mist hierdoor een beetje draagkracht en beperkt de speelmogelijkheden. Zeker als je hem met conga-technieken gaat benaderen. Het is wel typsich voor de cilindervorm dat de klank een beetje doodvalt na het beroeren van het vel. En zo leunt de klank wel dicht aan bij die van de Afrikaanse tam-tam.

De Versa Drums zijn ondergebracht in de line up van de World Percussion. Dit combo pack richt zich op de wereld van educatie, recreatie en therapie. In alle opzichten komen de trommels hier volledig tot hun recht. Het is een zeer welkom trio waar je veel kanten mee uitkan.

Voor relatief weinig geld - €666 voor de set van drie trommels - krijg je echt wel Remo-kwaliteit in handen.

Het is dus een absolute aanrader voor iedereen en iedere organisatie die zich bezighoudt met Wereld Percussie. Vooral de kunststoffen vellen en de manier waarop ze op de trommel worden bevestigd, maken er een unieke beleving van. De grootste troef is het gebruiksgemak. Het zijn makkelijk bespeelbare trommen die geen of weinig techniek vereisen. Ze zijn erg simpel te transporteren. Je monteert ze in een oogwenk en ze klinken altijd zoals het hoort, zonder op te spannen of zonder hinder van atmosferische omstandigheden.