aanmelden
Pioneer DVJ-X1
DJ Gear & VJ 31-01-2008
door: Fons Wouters
Eindelijk nog eens een echt revolutionair product binnen de dj-wereld. Tot nu toe had ik de mogelijkheid om allerlei cd spelers en draaitafels aan de tand voelen maar dit is dan toch weer even iets anders: de DVJ-X1 professionele DVD speler van Pioneer. Vooropgesteld dat de laatste software veranderingen klaar zijn en de serieproductie kan beginnen, is dit toestel voorzien om in mei 2004 op de markt te komen. Het betreft het eerste toestel dat zowel audio als video naar de dj brengt. Maar niet alleen dj's zullen hiervoor warmlopen, er blijkt nl. ook heel wat interesse te bestaan bij VJ's, TV-stations, productiehuizen en clubs voor deze DVJ-X1. DeeJayGear werd reeds in de mogelijkheid gesteld het apparaat eens grondig uit te proberen.

 

ALGEMEEN

 

Concept
Pioneer wil graag een nieuwe term lanceren: de DV-jay. Niet zozeer omdat deze letters in de typebenaming van dit toestel voorkomen, maar omdat dit deck de mogelijkheid biedt om nu ook video op identieke wijze te gaan behandelen als wat de dj met muziek doet. Wie dus dit toestel goed gebruikt, doet meer dan een DJ, en zeker ook meer dan een VJ. Ik kan ze dus wel volgen, bij Pioneer.
Meteen heb ik ook het concept van dit nieuwe Pioneer –deck verklaard: met één toestel naast de klank ook het synchrone beeld bewerken, en dit op de typische manier waarop dj's met muziek omgaan.
De doelgroep is in eerste instantie de club-dj en de mobiele dj, maar zoals gezegd ook tv-stations, productiehuizen enz.
Opvallend zijn de familietrekken, die er tussen deze DVJ-X1 en de gekende CDJ1000 (mkII) bestaan. En dat is maar goed ook: een herkende layout creëert een vertrouwenwekkende werkomgeving. Het kan de "leerperiode" enkel maar inkorten.
Tot zover bekend worden volgende weergavestandaarden ondersteund: : CD, CD-R, CDR-W, DVD, DVD-R en DVDR-W. Klaarblijkelijk vallen MP3 en video CD uit de boot. We zullen hier echter niet om malen, want deze formaten laten niet echt de kwaliteitsvolle bewerkingen toe, die je bv. bij het scratchen nodig hebt. Voor DVD daarentegen de ligt sampling rate bij 96kHz en daar kan je al wat mee…

 

Vormgeving
348mm op 451mm op 128mm zijn de buitenafmetingen van het toestel. Zoals gezegd heeft het qua look veel gemeen met de cd-speler. Eenvoudig gezegd gaat het hier dus om de gekende rechthoekige bak, met achteraan de aansluitingen en koelribben, vooraan de verlichte insteekgleuf voor cd/dvd en het SD-card slot (met verklikkerlicht), en bovenaan het bedieningspaneel met in het midden het grote jog-wiel (met centraal display), tal van bedieningselementen errond en achteraan het schuin naar boven stekende main-display, dat me wat doet denken aan een meterbrug van een studiomengtafel.
Qua kleuren opteerde men voor verschillende soorten zwart, met hier en daar subtiele kleuraccenten: van onderuit of volledig verlichte knoppen. Weinig frivoliteit, maar de serieuze look van degelijkheid en professionalisme.

 

Handleiding
Vermits ik nog over een prototype beschikte kan ik enkel de amerikaanse handleiding beoordelen, die me dan nog als pdf-file werd doorgestuurd.
Zoals gewoonlijk bij Pioneer is ook deze zeer professioneel opgevat, met de hoofdstukken "Vooraleer je aan de slag gaat", "Voorbereidingen", "Basis bediening", "Geavanceerde bediening" en "Diversen". Alles wordt gedetailleerd uiteengezet, aangevuld met tal van illustraties en schema's. Weinig op aan te merken. O ja, Pioneer heeft ook de gewoonte om z'n handleidingen in de verschillende talen uit te brengen van de landen waarbinnen men z'n producten verdeelt. We twijfelen er niet aan dat dit ook voor deze DVJ-X1 het geval zal zijn.

 

BOUW

 

Behuizing
Het toestel is zoals zijn broers erg degelijk gebouwd. Met z'n 7,3 kg is het zeker geen lichtgewicht. Gebruik dus toch maar je beide handen. De behuizing is volledig in harde zwarte kunststof vervaardigd. De degelijkheid van de constructie is ondertussen wel al gebleken en staat boven elke verdenking.

 

Bedieningselementen
Zonder uitzondering kwalitatief materiaal hier. De schuiver voelt erg prettig aan, schuift vlot, zonder voelbare speling. De drukknoppen hebben een aangename weerstand, laten zich vlot indrukken en suggereren een lange levensduur. Ook de draaiknoppen werden zeer stabiel gemonteerd en laten zich soepel bedienen. Het grote centrale jog-wiel is kogelgelager gemonteerd, en dus voorzien voor zeer intensief gebruik zonder verlies aan precisie.

 

Afwerking
Deze is zoals ik gewoon ben, excellent. Niks op aan te merken. Topkwaliteit.

 

ACHTERPANEEL

 

Enkele voor dj's ongewone zaken hier. Maar laat ons met het eenvoudigste beginnen. Helemaal rechts bevindt zich de spanningsschakelaar, met eronder de plug voor de stroomkabel. Ernaast twintig koelribben, die er enkele cm uitsteken. Ze hebben dus duidelijk functionaliteit. Overigens, aan beide uiteinden werd telkens een buffer gemonteerd, ter bescherming van koelribben en pluggen.
In de linker sectie vinden we de interessantste aansluitingen. Beginnen we met de video. Er zijn twee opties: Composite (het gehele signaal door één kabel) of Component (het video signaal wordt gesplitst in rood, groen en blauw – elk via een eigen kabel – dit is niet alleen kwalitatief beter, maar laat ook een ingrijpender bewerking van het signaal toe). Voor het Composite signaal kun je kiezen tussen een RCA, S-video of BNC connector, Component gebeurt uitsluitend met drie BNC's. Een bijkomende Preview Out levert het video signaal voor je eigen monitor, zowel over S-video als RCA connectoren. "Voorbeluisteren" kenden we al, maar nu zullen we het ook over "voorbekijken"moeten gaan hebben.
Helemaal links boven zul je met een schakelaartje kiezen of je de speler de volledige "home cinema"-functies wil toekennen (inclusief meerkanaalsgeluid en subtitels), dan wel of je de speler de volledige dj-functies (correctie: "dvj"-functies) wil toekennen.
Wat de audio betreft, zijn er een stereo paar RCA pluggen voorzien voor de analoge uitgang, en één enkele RCA voor de digitale. Bij DVD gebruik wordt de digitale uitgang geëlimineerd, wanneer je de volledige dj-functies hebt ingeschakeld. Deze uitgang levert ook het surround geluid, in "home cinema" functie.
Tenslotte nog twee bijkomende aansluitingen. Via de "Sync In" (op BNC) kan je de DVJ-X1 synchroniseren met een externe synchronisatiesignaal-generator. De Control connector heb je dan weer nodig, wanneer je de speler wilt commanderen vanaf bv. een dj-mixer (fader start, back cue, …). Wanneer je via deze plug twee spelers met elkaar verbindt, kan je ze in "relay play" brengen.

 

BEDIENINGSPANEEL

 

Een bijzonderheid aan deze speler, in vergelijking met de CDJ-1000, is dat het achterste deel van het bovenpaneel zich nu lichtjes verheft. Hierop vinden we alle programmeerfuncties terug. De "live performance" functies daarentegen vind je op het grote, vlakke oppervlak.

 

PERFORMANCE FUNCTIES

 

De spelerfuncties zijn grotendeels identiek aan deze van de CDJ-1000 mkII. Aan de linker zijde vindt je alle klassieke "loopwerkfuncties". Play/Pause, Cue, Rev, Fwd, Previous, Next en Direction vragen geen verdere uitleg.
Bovenaan bemerken we de Cue/Loop sectie. Er bestaan drie cue-instellingsmogelijkheden: real-time (zie verder), manual (met behulp van het jog wiel) en autocue (na de selectie van de track zal deze exact bij de eerste frame klaargezet worden). Linksboven heb je met de Rec Mode toets en de drie Hot Cue toetsen (A, B en C) drie geheugenplaatsen ter beschikking, waar je zowel Hot-Loops als Hot Cue's in kunt programmeren. Deze zijn, dankzij een buffergeheugen van de eerste seconden muziek én beeld, onmiddellijk aanspreekbaar, waar je je ook in de DVD bevindt.
Het in real time programmeren van cue's en loops is zeer eenvoudig. Je drukt in real time op "In/RealTime Cue" om zodoende het cue-punt (of het startpunt van de loop) vast te leggen. Dit volstaat voor Cue, maar voor Loop dien je vervolgens nog een eindpunt te bepalen door (weer in real time) op "Out" te drukken. Onder deze toets lees je "Out Adjust", waarmee je bij nogmaals drukken het eindpunt van de loop nauwkeurig bepaalt om zodoende de loop naadloos aaneen te sluiten. Wil je de gecreëerde cue of loop nu de "Hot"-status toekennen, dan sla je hem, zoals gezegd, dus op onder A, B of C. Nadat je op "Rec Mode" hebt gedrukt zullen de ABC-toetsen rood oplichten en zul je vervolgens op één van de drie drukken om diens geheugenplaats aan te spreken. Heb je aldus een hot cue geprogrammeerd, dan zal de toets groen oplichten, bij een hot-loop wordt dit oranje. Naast deze procedure, kun je een Hot Cue ook in real time programmeren. Je drukt gewoon op "Rec Mode" en vervolgens in real time op één van de Hot Cue toetsen. De hier geprogrammeerde posities worden automatisch op de SD-card weggeschreven, om desgewenst eender wanneer opgeroepen te worden. In de video-monitor krijg je nu de eerste video-frames van de hier geprogrammeerde hot cues/loops in beeld, dit uiteraard naast het eerste video-frame van de actueel ingestelde cue/loop. Met de display-toets (vlak onder het main display) kun je deze kleine infoschermpjes oproepen of laten verdwijnen.
Er resten ons nu nog twee extra loop-functies. Met "Reloop/Exit" kun je de loop verlaten, of op elk moment weer starten. "Emergency Loop" zou je een noodfunctie kunnen noemen. Hiermee kan je in het heetst van de strijd de volgende vier tellen, vanaf het ogenblik dat je drukt, in loop brengen.
Alle gecreëerde cue's en loops kunnen in het geheugen van de SD-kaart opgeslagen worden. Er zijn zo 500 geheugenplaatsen ter beschikking. De DVJ-X1 zal uit deze enorme geheugenbank automatisch dié cue's en loops herkennen die betrekking hebben op de DVD welke je actueel in de speler hebt zitten. Het programmeren van deze punten doe je door eenvoudig op de "Memory"-toets te drukken (vlak onder het display). De actuele cue/loop (hot of andere) wordt dan opgeslagen. Het oproepen doe je door eerst op "Cue/Loop Call" te drukken. Daar waar je in je video-monitor normaal gezien thumbnails in beeld krijgt van de actuele cue en de hot cue's/loops, zullen deze nu vervangen worden door de in het geheugen opgeslagen cue's/loops. (Thunmbnails zijn mini-schermpjes, waarbinnen de eerste frame wordt afgebeeld.) Met de navigatietoets (aan vier zijden indrukbaar, cfr. de pijltjes) kun je nu hier doorheen navigeren. De thumbnail van de gekozen cue/loop wordt door een gekleurde rand omgeven, en z'n gegevens verschijnen onderaan in een informatiebalk. Kort drukken op de navigatietoets doet je naar de naastliggende thumbnail springen (in vier mogelijke richtingen), vasthouden doet je versneld doorheen de beelden lopen. Heb je de gewenste cue/loop gevonden, dan druk je op "Enter" en hij wordt actief. Je hebt dan alle mogelijkheden die we reeds besproken hebben, o.a. kun je'r dan een hot cue/loop van maken (ook terwijl de track loopt). Je kan hem zelfs uit het geheugen wissen, door op "Delete" te drukken (naast de "Memory" toets).

 

DRAAITAFELFUNCTIES

 

Pioneer heeft, zoals bekend, een aantal functies op z'n cd-spelers die de vertrouwde handelingen van de vinyl-dj moeten transponeren naar de cd-speler. Zeggen we "draaitafelfuncties", dan denken we uiteraard op de eerste plaats aan de draaischijf. Daarom heeft men alle "schijftechnieken" in het grote jog wiel geïntegreerd. Je kan dus de draaisnelheid verhogen of verlagen, door het wiel aan te draaien of af te remmen, precies zoals je dat met een platenspeler doet. Hierbij maakt het niet uit of je de schijf aan de zijkant of de bovenkant (cfr. "het label" van een vinylplaat) manipuleert, m.a.w. alle dj-technieken zijn mogelijk. Maar er is meer. Druk je op de "Jog Mode" toets, dan schakel je de "Vinyl" mode in (ledje gaat branden), en krijg je nog een aantal extra functies ter beschikking. Zo wordt het wiel in twee secties verdeeld. De schuine buitenrand zal nog precies bijven werken zoals daarnet, maar de vlakke schijf wordt nu drukgevoelig. Raak je deze schijf nu aan, dan zul je exact de "slipmat"-functies van de platenspeler onder de vingers krijgen: plaat stoppen, scratchen, cue-en, back spin, forward spin. Alles precies identiek als bij de platenspeler, met één verschil: je loopt niet meer het risico dat je naald verspringt. Nog een extraatje: ben je in "Vinyl" mode, dan kan je de inwerking van het draaien aan het jog wiel verdubbelen, door de "Hyperjog Mode" toets in te drukken.
Behalve het jog wiel, vinden we nog meer functies terug die naar de draaitafel verwijzen. De bedieningselementen hiervan staan allemaal aan de rechter zijde van het paneel opgesteld. Om te beginnen kan de inertie van de draaitafelschijf (het langzaam op gang of tot stilstand komen) gesimuleerd worden. Bij de DVJ-X1 kan je de weergave op twee manieren stoppen en weer starten: ten eerst door op de Play/Pauze toets te drukken en ten tweede door de schijf van het jog wheel aan te raken en weer los te laten (zoals gezegd kan dit laatste alleen in "Vinyl" mode). In beide gevallen zul je de "uitloop"-tijd met de "Touch/Brake"-knop kunnen regelen en de "opstart"-tijd met de "Release/Start"-knop. Het regelbereik gaat van nul tot ongeveer de tijd die een klassieke platenspeler nodig heeft om tot stilstand te komen, wanneer je de power uitschakelt. Kwestie van zo realistisch mogelijk te blijven. De volgende functies betreffen de "Tempo"-variaties, die je steeds met de schuiver zult besturen. Je kan het bereik van deze schuiver met de "Tempo"-druktoets op vier verschillende niveau's instellen (met leds aangegeven): plus en min 6, 10, 16% en "wide" (d.i. –100 tot +70%). Met de range op 6% is de nauwkeurigheid 0,02%, wat een enorm hoge waarde is. De "Master Tempo" (met led) biedt je de mogelijkheid om de originele toonhoogte vast te houden, terwijl je toch nog de snelheid kunt variëren.

 

PROGRAMMEER- EN HOME VIDEO FUNCTIES

 

Er resten ons nu nog enkele functies, die vooral met het programmeren en de home video-functies te maken hebben, en waarvan we de bedieningselementen terugvinden in het verheven gedeelte, vlak onder het main display. Title - en + helpt je bij het navigeren. Met "Time Mode" kies je of de verstreken dan wel de resterende tijd in het display zal aangegeven worden. Dezelfde toets 2 seconden ingedrukt houden, zal de Auto Cue activeren. Met de "Text/Wave" kies je of het display de CD-tekst zal weergeven, dan wel een grafische voorstelling van de golfvormen van de muziek. Met "Angle" ga je kiezen vanuit welke hoek de onderwerpen op het video-scherm in beeld gebracht zullen worden (op voorwaarde uiteraard dat deze functie door de betreffende DVD wordt ondersteund). "Subtitle" spreekt voor zich: je bepaalt hiermee welke subtitels je in beeld wilt. Met "Audio" kies je welke taal de personages zullen spreken (zoals je weet wordt bij sommige films de spraak gedubt). "Delete" en "Memory" hebben we reeds besproken. Tenslotte hebben we hier nog de toetsen "Menu", "TMenu", "Setup" en "Ret", allemaal functies die we ook op home DVD-spelers terugvinden. Ze doen voor ons minder terzake. Geïnteresseerden moeten er de handleiding maar eens op naslaan.
Rechts bovenaan het verheven gedeelte zijn er tenslotte nog de "Eject"-toets (spreekt voor zich), de "Unlock/Lock"-schakelaar (in lock kan de DVD niet verwijderd worden, terwijl hij speelt), en de "Stop"-toets (waarmee je het spelen beëindigt).

 

DISPLAYS

 

De DVJ-X1 beschikt over twee displays: het grote, schuin opgestelde main display en het centrale jog wheel display.
Het main display brengt volgende zaken in beeld. Title nr, Chapter nr, Track nr, allerlei performance indicators (Prohibited, Angle, Auto Cue, Remaining Time, Reverse, DVD, CD, Dolby Digital, DTS,GUI, Reloop, Emergency Loop, Memory Loop, Memory Cue, Master Tempo, Eject Lock, Tempo Control Range), verder de verschillende tijdsaanduidingen (min, sec, audio frames, video frames), het tempo percentage en de BPM. Tenslotte is er de dot-matrix zone, die we in twee delen dienen op te splitsen. In het bovenste deel wordt ofwel tekst weergegeven, ofwel golfvormen in beeld gebracht. In het onderste gedeelte wordt ten eerste een visuele voorstelling geeft van de plaats van cue's en de loops binnen het chapter (DVD) of de track (CD) – elk op een eigen balk, en wordt ten tweede de plaats aangegeven waar we ons binnen de track bevinden (kies je voor "verstreken tijd", dan zullen er steeds meer ledjes gaan oplichten, bij "resterende tijd" zullen er steeds meer gaan uitdoven).
Ook het jog wheel display verschaft je heel wat informatie. In de brede, buitenste band (is in feite een cirkelvormig dot-matrix) krijg je een virtuele voorstelling van het draaien van de plaat. Daarbinnen wordt in een smallere band de actuele cue aangeduid. De relatie tussen deze positie en de draaipositie op de buitenste band geeft je een indicatie van hoever je het wiel moet draaien om naar je cue-positie terug te keren. Verder naar binnen geeft een smalle cirkel aan of de buffers geladen worden (knipperen) of geladen zijn (stabiel branden). Nog verder naar binnen zal een wat bredere cirkel oplichten wanneer je de drukgevoelige functie van de schijf activeert. En helemaal in het centrum zal de resterende zone gaan branden wanneer je de jog mode op "Vinyl" hebt staan.

 

KLANK- EN BEELDKWALITEIT

 

Wat de klank betreft vinden we de kwaliteit van de CDJ-1000 mkII terug. Dit wil zeggen topkwaliteit. Het digitale signaal levert hetzelfde aantal dB's als het analoge, en dat komen we nog wel eens anders tegen. Bovendien zul je, bij gebruik van DVD's kunnen profiteren van de 96kHz sample frequentie. Pioneer laat hier dus niets te wensen over.
Maar iedereen is uiteraard benieuwd naar de beeldkwaliteit. Wel, ik kan hier vrij kort over zijn, deze ligt op hetzelfde niveau als de klank. Niet alleen heb je een perfect beeld toutcourt, het zal ook foutloos en naadloos alle dj-bewerkingen volgen, die je uitvoert: tempo-variaties, cue's, loops, scratching, back spin, forward spin… Let op wanneer je voor het eerst een demonstratie meemaakt van deze DVJ-X1, de kans is groot dat je er vrij belachelijk gaat uitzien: opengesperde ogen, gapende mond… Enfin, dat is althans wat ze over mij vertelden toen ik hem voor het eerst zag werken.

 

BUDGET

 

Ja, wat had je gedacht. Dit is een stuk vernieuwende spitstechnologie. Dat hij het budget van een beginneling ver zal overstijgen, is niet meer dan normaal. De prijs staat nog niet helemaal vast, maar zal zeker rond de 4000EUR draaien (bij Pioneer Benelux hoopt men dat hij lager zal liggen). We gaan dus nog even moeten afwachten.

 

BESLUIT

 

Pioneer blijft hun naam waarmaken. Nieuwe paden bewandelen. Nieuwe concepten ontwikkelen. Nieuwe mogelijkheden scheppen. Dit alles is hier van toepassing.
De DVJ-X1 maakt plots mogelijk waar sommige ervaren dj's al wel eens van durfden dromen, maar dachten dat het zeer moeilijk gerealiseerd zou kunnen worden: de perfecte combinatie van beeld en klank, met daarbij alle mogelijkheden, die de tegenwoordige creatieve dj benut. Met de DVJ-X1 brengt Pioneer niet alleen dit alles op de markt, ze benaderen meteen ook de perfectie. We hebben hier dan ook met een mijlpaal te maken. Iets wat we niet elk jaar tegenkomen. Laat hier geen twijfel over bestaan.

 

PRO & CONTRA