Active Two-Way Speaker Cabinet

Ontwerp
De RCF HD 12-A is zeker geen verrassend concept: we vinden in de dozen twee tweewegsystemen, klassiek opgebouwd met een 12” woofer en een 90°x60° hoorntje met compressiedriver. Alles netjes ingebouwd in een PVC behuizing - ondertussen ook wel haast klassiek in luidsprekerland - en aan de achterzijde een stevige tweeweg versterkermodule die 450 + 150 Watt RMS levert aan respectievelijk de woofer en de tweeter. Echt klassiek dus. Maar RCF is Italiaans en Italië is design. Er zijn weinig andere merken die zo’n ‘klassieke bak’ toch modern en innovatief kunnen doen ogen! Eens uitgepakt, valt het eigenlijk al bij de eerste oogopslag op dat de kastjes niet enkel mooi, maar ook erg degelijk ogen. Het zijn geen echte zwaargewichten (klasse D versterkers) maar toch voelen ze erg stevig aan en je krijgt absoluut niet de indruk dat er op materiaaldikte of op verstevigingen bespaard werd. Handig geplaatste handvaten (op elke zijkant één en nog een extra greep op de bovenzijde), met een fijn softgrip gevoel, maken de kastjes erg handelbaar. Ook het plaatsen op een statief gaat erg vlot. De handvaten op de zijkanten staan op de juiste plaats. De vertrouwde hoekige luidsprekerkastjes lijken in deze klasse ondertussen steeds meer verdrongen te worden door plastieken behuizingen, die de fabrikanten meer vrijheid geven om een origineel ogend ‘design’ aan de box te geven. Toch zijn er zoveel producten op de markt die min of meer op elkaar lijken. Wel, op de één of andere manier vind ik deze RCF-jes net iets mooier dan veel van hun rivalen. De afwerking is niet alleen fraai, maar de kast is ook gemaakt uit een soort plastiek waarbij je niet onmiddellijk gaat vrezen dat elke aanraking een kras zal achterlaten. De kast heeft trouwens ook een afgeschuind kantje, zodat je de box vrij stabiel onder de juiste hoek kan neerleggen als floormonitor. De versterkermodule ziet er erg robuust uit. Een massief koellichaam, geen scherpe kantjes om je aan te bezeren tijdens het dragen, een stevige volumeregelaar, de knopjes zitten door de insprong in de versterkermodule eigenlijk goed beschermd bij transport. Daarnaast zijn de XLR’s van Neutrik. Logisch natuurlijk, als je ‘made in Italy’ op je product zet, is Liechtenstein dichterbij dan China. De versterker bevat, zoals ieder modern zichzelf respecterend ontwerp, een signaalprocessing die digitaal gebeurt. Een keuzeknop laat je toe om een soort loudness in te schakelen, zodat er net een slok meer punch uit de basser komt. Oh ja, je kan de gevoeligheid ook op ‘mic’ zetten, zodat je meteen een microfoon kan aansluiten. Wat niet geheel onbelangrijk is, als je weet dat RCF deze kasten graag aanprijst voor vocaal werk.

Toepassing en doelgroep
Het is niet gemakkelijk om voor zo’n ontwerp een doelgroep aan te duiden, tenzij je daarmee bedoelt dat de kast vooral zal gewaardeerd worden door mensen die toch iets hoger willen grijpen qua kwaliteit dan de vele ‘standaard’ budgetkasten op de markt. De liefhebbers van het betere materiaal dus, wat uiteraard ook een doelgroep is. Kijken we dan toch maar naar de toepassingen, dan denk ik dat heel veel mobiele DJ’s erg blij zouden zijn met deze RCF’s. Je gaat er geen open air fuiven mee draaien, maar in de doorsnee zalen en zaaltjes waar mensen weleens uit de bol willen gaan, zal dit soort materiaal perfect aanslaan. Krijgt mister DJ eens een live zanger op bezoek : geen probleem. De HD 12-A is geknipt voor dit soort toepassingen, en zelfs voor meer: kleine PA klussen (in de horeca bijvoorbeeld), productpresentaties, een kleinere modeshow,… Het zijn eigenlijk allrounders, deze RCF’s. Ook horecazaken die kasten zoeken die wat groter van formaat mogen zijn dan de kleine ukjes die je vaak ziet, moeten deze Italianen beslist eens beluisteren.

De klank blijft natuurlijk een essentieel punt bij de keuze van luidsprekers. Ik heb deze RCF’s uitsluitend ‘stand alone’ beluisterd. Het zou perfect mogelijk zijn om er een actieve subwoofer bij te gebruiken (er is een doorsluisoutput op XLR aanwezig), maar ik vond de klank van bij het begin eigenlijk zodanig overtuigend dat ik vermoed dat vele gebruikers het concept op zichzelf zullen gebruiken, zonder meer. Ik ben begonnen met het beluisteren van mijn standaardpakket aan testmuziek op een modaal geluidsvolume. Dat klonk onmiddellijk behoorlijk muzikaal. De handleiding vertelt erbij dat voor achtergrondmuziek het drukknopje ‘boost’ op de achterzijde de lage tonen wat opkrikt. Dit is een soort van dynamic loudnessfilter, ter compensatie van het feit dat onze oren op lagere geluidsvolumes niet zo gevoelig zijn voor lage tonen. Meestal huiver ik een beetje bij dat soort geforceerde boost- en andere toverfilters, maar ik moet eerlijk toegeven dat deze processing die job voortreffelijk doet: goed hoorbaar verschil, net dat tikkeltje meer punch in de lage tonen en toch niet onnatuurlijk opgepept. Het komt echt wel in de buurt van wat veel duurdere processoren doen bij grotere systemen van gereputeerde fabrikanten. Zelfs bij middelhoge volumes klonk dat nog overtuigend. In de ‘flat’ stand heb ik dan eens het gaspedaal ingetrapt om te luisteren hoe vurig zo een Italiaan kan zijn als hij opgejaagd wordt. Achteraan staat, naast een ‘power’ LED en een ‘signal’ LED, namelijk ook een ‘limit’ LEDje en dat wou ik graag eens zien knipperen. En ja hoor, het is aangesloten en het kan branden. Maar dan gaat het zaakje echt wel ontzettend hard. Niet meteen een niveau dat je van een 12 inch kastje zou verwachten. Daarbij blijft het klankbeeld wel gedefinieerd, het gaat niet door elkaar rommelen, maar de lage tonen verliezen op dit niveau wel wat voeling met de felle tweeter. De handleiding heeft het over een maximaal niveau van 130 dB. Met mijn Deense vriend Brüel & Kjaer in de hand, kwam ik alleszins vlot over de 120 dB op een metertje afstand en dan zaten we nog niet helemaal op de limiet. Zeker genoeg power dus, om geflitst te worden voor geluidsoverlast - naar hedendaagse normen. Het feit dat op extreme geluidsvolumes de woofer het in de sprint verliest van de tweeter, is geeneens een slecht teken. Integendeel, RCF vermeldt speciaal in de handleiding dat de digitale signaalprocessing, naast de equalising, ook voor soft limiting zorgt. Wel, bij heel hoge signaalsterkte doet die soft limiter (in dit geval dan van de versterker voor de woofer) dus goed zijn werk, want de basversterker clipt niet en hij wordt ook niet hoorbaar storend teruggeschroefd. De woofer wordt blijkbaar subtiel onder controle gehouden, zodat hij geen gevaar loopt om door excessieve bassen op hoog volume naar de eeuwige jachtvelden gestuurd te worden. Eens het volume teruggebracht werd tot normale luide niveaus, kreeg de muziek meteen terug meer body. Basloopjes werden fraai weergegeven. En ik zou het bijna vergeten te zeggen: het klinkt terug wat aangenamer. Ik moest toch afrekenen met een tikkeltje agressiviteit op hoge volumes… Maar goed, die hoge volumes waren dan ook echt wel heel hoog. Vocaal werk klonk dermate zuiver en present, dat ik ook eens heb uitgeprobeerd hoe de HD 12-A omspringt met een microfoon. Dat was ook meteen een gelegenheid om die directe microfooningang aan de tand te voelen. Geen mengtafel ertussen: de microfoon rechtstreeks aan de versterkerunit. En dat klonk behoorlijk professioneel. Wel met het DSP-schakelaartje in de ‘flat’ stand, want in de ‘boost’ positie kreeg ik net iets te veel last van het proximiteitseffect met mijn microfoon in de hand. Wat uiteraard ook volkomen logisch is, maar het zegt wel veel over de kwaliteit van de box. Uiteindelijk heb je op die manier geen enkele toonregeling ter beschikking en klinkt het toch al erg overtuigend. Daarom dat ik bij de doelgroep de toepassingen in een horeca-omgeving heb vermeld, waar occasioneel presentaties of vocale optredens plaatsvinden.

Op gewoon achtergrondniveau klinken deze kastjes erg muzikaal. Als er bij zo’n optredens al eens uit de bol wordt gegaan, heb je een massa reserve aan power. De kasten geven niet meteen de indruk dat ze op hun grenzen lopen en live stemmen blijven overtuigend klinken zonder dat je ingewikkelde ingrepen op de mengtafel moet doen. Enkel die simpele EQ die me net iets meer controle zou geven bij rechtstreeks microfoongebruik, mis ik wel een beetje. Maar je kan niet alles hebben in het leven natuurlijk. Wat me ook opviel, is dat bij wat hogere volume (met de DSP in de ‘boost’ stand) de HD 12-A wel hoorbaar meer laagpower aflevert, maar de behuizing rustig blijft. Ik heb wel vaker plastiek kastjes geweten die bij lagere niveaus dan dewelke ik hier uitprobeerde al behoorlijke trillingen uitvoerden. Dat zie je niet meteen, maar op een of andere manier levert zoiets toch altijd een kleuring van het geproduceerde geluid op. Hier niet dus. Niet echt behorend bij de ‘klank’, maar toch : de HD 12-A blijft zonder signaaltoevoer aangenaam stil. Ik gebruik dit formaat van kastjes bijvoorbeeld regelmatig bij concertjes met klassieke muziek, bijvoorbeeld alleen al voor de versterking van een presentator. In die omstandigheden stoort de eigenruis van versterkers al snel tijdens de muziekuitvoering. Daar zou ik met deze RCF’s duidelijk geen last mee hebben. Er zit ook geen ventilator in wegens convectiekoeling met een massief koellichaam. Ze maken bij dergelijke ‘gevoelige’ klassieke optredens dus evenmin lawaai als mijn passieve boxen.

Budget

Veel lovende woorden voor deze kasten. Het zou maar al te gek zijn mocht de prijs achterblijven op de kwaliteit. Dat je dus toch wel enkele Euro’s van je rekening dient te halen als je jezelf eigenaar wil maken van een setje HD 12-A’s, klinkt helemaal niet onlogisch. Ik vind het prijskaartje van €975 per stuk dan ook een meevaller voor dit product!

Ben je op zoek naar een kwaliteitsvolle kast met goede componenten? Een duurzaamheid en waardevastheid om ‘u’ tegen te zeggen? Een merk met aanzien, dat onder meer ook ‘ridervast’ is? Een prachtig Italiaans design dat een oerklassiek concept combineert met een ultra moderne touch? Een speaker die je zowat in alle mogelijke situaties kan inzetten? Je hebt er wat centjes voor over, maar wil anderzijds toch ook geen té groot gat slaan in je portefeuille? Je hebt nood aan een speaker die niet alleen ‘goed’ speelt, maar ook heel luid? Wel, rep je dan maar gauw naar een dealer! Uiteraard zijn er betere en duurdere speakers op de markt, dat mag ik niet ontkennen. De concurrentie is bijzonder groot in dit wereldje. Maar er zijn altijd uitschieters die een hele mooie prijs/kwaliteit neerzetten. De RCF HD 12-A is daar ongetwijfeld eentje van!