COMPACT DSP CONTROLLED PA-SYSTEM

K.M.E. ofte Klingenthaler Musikelektronik is een van die echte Duitse pioniers die de markt rijk is. Ik heb tot dusver weinig ervaring met het merk, maar ik zie meteen enkele vertrouwde kenmerken. Ik ben namelijk zelf nogal een grote fan van onze Duitse vrienden op vlak van audio-apparatuur… Er zijn niet zo gek veel van die ‘échte’ firma’s meer, maar K.M.E. is voor mij zeer herkenbaar. En dat is alleen maar positief bedoeld! In Klingenthal wordt alles nog als vanouds en met de grootste zorg in elkaar gezet. China ligt eventjes heel ver weg. En dan krijg je degelijkheid, stevigheid, betrouwbaarheid - producten die je niet makkelijk links kan laten liggen, producten die je met veel plezier aan de tand voelt…
 

CONCEPt 8,5/10

Ons testsysteem bestaat uit 2 actieve subs, 2 passieve subs en 2 topkasten. Alle natuurlijk ook als apart onderdeel verkrijgbaar binnen het gamma. Maar K.M.E. stelt zelf enkele combinaties samen, en geeft die dan een naam. Dat is op zich wel handig, want er wordt meteen ook aangegeven voor hoeveel personen de set ongeveer geschikt is. Zoiets hangt natuurlijk van heel wat factoren af, en kan enkel bij benadering worden bepaald, maar sommige potentiële kopers, of zeg gerust het merendeel, kicken toch wel op dergelijke getalletjes… Om een idee te geven: de SD 5 zou ongeveer 650 personen comfortabel moeten kunnen bespelen. Dat is toch al behoorlijk! Laten we even naar de samenstelling van de set kijken. De SD 5 familieleden komen uit de Versio serie, een vrij uitgebreide speakerfamilie, met keuzes uit zowat alle vaak voorkomende maten en groottes. Versio is ontwikkeld met het oog op een mobiel/portable karakter en een ruime afzetmarkt. Voor alle kasten zijn overigens specifieke beschermhoezen verkrijgbaar. De verschillende modellen binnen de serie zijn zowel actief alsook passief verkrijgbaar. Onze testset houdt de kerk in het midden, en is dus als het ware een soort hybride-samenstelling. Wat bedoel ik daarmee? Wel, de actieve subs die we ter beschikking hebben, de VSS 15, beschikken meteen ook over de volledige versterking en elektronica voor het gehele systeem. Naast een digitale eindtrap voor de ingebouwde 15” woofer (een OEM custom made exemplaar van Ciare, heb ik me laten vertellen), werden in de VSS 15 nog 2 verdere digitale versterkers voorzien. Eentje voor een passieve sub, de VB 15, en eentje voor de VL 12 topkast. Volgens de specificaties wordt er 750W naar de ingebouwde woofer gestuurd, en leveren de eindtrappen voor de passieve sub en voor de topkast beide 500W. Dat wil zeggen dat de SD 5 set een slordige 3500 W aan power bezit. Uit ervaring weten we dat de Duitsers nogal eerlijk zijn in het opgeven van vermogens, dus er zit echt wel wat in hoor, in zo’n SD 5! Wil je toch nog meer, dan heeft K.M.E. nog een SD 7 en een SD 8 samengesteld met componenten uit de Versio serie. Die systemen werken respectievelijk met 18” subs en actieve 12” toppen, en met 18” subs met een extra passieve ‘extended’ sub en een 15” actieve top. Ik ben persoonlijk wel te vinden voor een hybride-opstelling zoals onze testset. Het is trouwens een manier van werken die erg in de mode is de laatste jaren. Het spreekt mij alleszins meer aan dan een volledig actief systeem. Al is dat uiteraard geheel persoonlijk…    

ergonomie, aansluitingen en bediening 9/10

De eerste kennismaking met een luidsprekerset start natuurlijk altijd met de buitenkant. Hier krijgen we direct een goed gevoel bij: niet loodzwaar (zeg zelfs maar gerust opmerkelijk licht), maar alle kasten voelen er degelijk gebouwd uit, stevig en netjes afgewerkt. Een mooie zwarte houten uitvoering, waterbestendig gecoat, en met een stalen luidsprekergrille van een model dat we de laatste tijd al bij meer (kwaliteits)boxen tegenkwamen. De topjes kunnen via een tussenpaaltje op de baskasten gezet worden, en de statiefhuls is van het ‘kantelbare’ type (Adam Hall patent), wat dus betekent dat je de topjes wat naar voren kan laten hellen, zodat je precies je publiek ‘treft’. Op de subs staan geen wieltjes (wel 2 stevige handgrepen). Dat heeft ongetwijfeld te maken met de compactheid van de kasten, maar misschien zou het toch handig geweest zijn, mochten die er wél zijn, voor wanneer je bijvoorbeeld bij een zaal aankomt met een wat langere toegangsweg naar het podium. Een kwestie van smaak en voorkeur ook, want wieltjes nemen natuurlijk bij het vervoer ook weer extra plaats in beslag. En zeg nu zelf, een los transportkarretje is er uiteindelijk even snel onder geplaatst, en kan je daarenboven nog gebruiken voor de rest van je materiaal… Maar hé… Nu we er toch terug even bij stilstaan… Wat zijn die subs compact en licht zeg! De topkasten ook hoor, maar bij zo’n sub valt dat altijd extra hard op… Terwijl de montage van de set verder erg straight-forward is. De passieve sub komt boven op de actieve te staan (de kast is iets minder diep dan de actieve, waardoor het bedieningspaneel van de actieve, dat achteraan ‘on top’ ligt, net zichtbaar wordt) en met gangbare tussenpaaltjes kan je nog net op een eenvoudige manier de topjes monteren, zonder dat het oncomfortabel werken wordt. Dat is voornamelijk te danken aan het gewicht van de topkasten, dat behoorlijk meevalt, en aan de goede plaatsing van het (zij)handvat, dat een uitstekende greep biedt. Toch hebben wij hierbij een kleine bedenking, in verband met de stabiliteit. Het compacte formaat van de subs biedt namelijk niet zo een groot vloeroppervlak voor de hogere constructie als je de tussenpaaltjes hoog opdraait. Persoonlijk zou ik dat niet zo betrouwen met een bende uitgelaten dansers vlak bij de set. Met kortere tussenstukken, staat het geheel stabieler, en als je de set op een podium zet, kunnen de topjes gewoon bovenop de beide subs, en dan staat het geheel natuurlijk het stabielst van al. Je kan natuurlijk niet alles willen, he. We zijn ontzettend blij met de compacte afmetingen en dito gewicht, i.v.m. handelbaarheid en transport, ja, dan is het vloeroppervlak inderdaad kleiner. Dus: als je de topkasten inderdaad hoog wil/moet zetten, gebruik dan een afzonderlijke boxstand, zou ik zeggen.

Hoe zit het met de bediening van het systeem? Belangrijke vraag, want de set zit in elk geval bomvol technologie. En in het verleden is vaak gebleken dat heel wat potentiële gebruikers daardoor worden afgeschrikt, omdat er dikwijls net dat ietsje te veel kennis nodig is om alles (letterlijk en figuurlijk) uit de kast te halen. Welnu, K.M.E. heeft aan deze mensen gedacht! De ingebouwde processor heeft namelijk erg handige presets. Je kan heel wat parameters instellen, maar eigenlijk hoef je enkel ‘SD 5’ te selecteren, en alles staat voor je klaar, om het beste uit de set te halen! Dat is niet alleen gemakkelijk bij het gebruik, maar de presets blijken ook nog eens zeer goed gekozen te zijn. Ze zijn duidelijk ook op een gesofisticeerde wijze uitgekiend en totaal aangepast aan de kasten, want anders is het naar ons gevoel vrijwel onmogelijk om bijvoorbeeld met deze compacte baskasten zo een stevige en strakke bas neer te zetten zoals deze set dat kan (waarover later natuurlijk meer). Daarvoor is uiteraard de kwaliteit van het gebruikte luidsprekerchassis belangrijk, maar toch weten we uit ervaring met andere topsystemen, dat de processing nog heel veel aan het resultaat kan doen. Het is tegenwoordig heel eenvoudig om het label ‘processorgestuurd’ op je product te kleven, maar de kwaliteit van die processing laat vaak te wensen over. Dat merk je bijvoorbeeld dikwijls wanneer je een actieve processorgestuurde kast naast een identieke passieve variant gaat testen, waarbij je de passieve met een (goede!) externe processor helemaal zelf afregelt. Als die passieve uiteindelijk stukken beter klinkt, dan weet je genoeg… En geloof me, dat komt niet zelden voor… Gelukkig is K.M.E. echt wel mee op dat vlak! We zouden het zelf niet echt veel beter krijgen, denk ik dan. En pas op, dat mag je echt niet onderschatten. Een goede en aangepaste processing ontwikkelen en afregelen is een huzarenstukje voor een fabrikant.
Voor de aansluitingen is het simpel: de topkasten en de passieve subs worden met korte Speakon kabels aangesloten op de desbetreffende uitgangen die daarvoor op de actieve subkast zitten. Het staat niet echt duidelijk aangegeven bij de connectors welke uitgang voor de top en welke voor de sub moet dienen (zoiets aansluiten doe je in de praktijk immers regelmatig in half donkere ruimtes), maar als je deze set aanschaft, kan een eenvoudige Dymo dit ‘probleem’ geheel oplossen… Misschien had ik de aansluitingen niet ‘simpel’ mogen noemen, want als we de ingangen bekijken, dan zien we daar naast de op het eerste zicht ‘normaal’ ogende ‘channel A’ en ‘channel B’ (beide XLR, met een link/out) ook het woordje ‘digitaal’ verschijnen. En dat is toch wel speciaal binnen deze productcategorie. Het lijnsignaal van je menger kan je dus niet alleen analoog binnenvoeren, maar er is ook een AES/EBU input aanwezig, netjes volgens de standaard op XLR, zodat je dus een digitale signaalbron kan aansluiten zonder eerst een ommetje te maken via de analoge wereld. Het schakelen van de ingang (analoog – digitaal) verloopt via het keuzemenu. Altijd makkelijk en schoon, wat zeker in de smaak zal vallen bij mensen die al eens perikelen hebben meegemaakt met aardlussen bij langere kabels tussen hun menger en hun actieve boxen. Op het vlak van de aansluitingen heb ik maar één aanmerking: jammer dat de stroomvoorziening niet via een gelockte fiche gebeurd, ipv een eenvoudige eurostekker. Wat verder nog opviel aan de set, was dat er bij het in/uitschakelen geen sikkepit te horen was! Niks! Je zou daar toch minstens een klein tikje verwachten, maar nee hoor, echt niks! En zelfs terwijl de kasten aan staan, ga je intuïtief met je oor even tegen de speakers aan liggen, om te checken of ze wel aan staan, want de ruisdrempel ligt echt wel heel erg laag bij dit systeem. De navigatie doorheen het menu vonden wij persoonlijk niet zo ‘lekker’ lopen, maar eigenlijk is dat gewoon een zaak van gewenning. Wel erg handig in gebruik, zijn de aparte volumeregelaars voor het systeemvolume, de bas en de topkast. Op het display worden overigens de uitgangslevels in real time weergegeven. Of je kan ook kiezen voor de real time monitoring van de versterkergegevens (weergave van temperatuur en dat soort zaken). Wanneer de (uitstekende!) limiter ingrijpt, kan je zelf instellen. Maar goed, zoals gezegd zou ik simpelweg ‘SD 5’ selecteren, de volumeregelaars in het midden zetten en genieten!
Doelgroep/toepassing

Zoals dat vaak het geval is, valt een specifieke doelgroep voor deze speakers moeilijk te definiëren. PA, dj, installatiewerk… Ik denk dat de Versio-serie zich zowat overal thuis zal voelen. Door de uitermate compacte footprint , de uitstekende eigenschappen en het hybride karakter, kan de serie verschillende genres aan, is zij zeer divers inzetbaar en kan er op heel uiteenlopende locaties plezier aan worden beleefd. Zo lang alles uiteraard zo’n beetje op elkaar is afgestemd, dat spreekt voor zich. De grotere locaties zal je achterwege moeten laten, maar ook op kleinere gigs is kwaliteit meer dan gewenst! Op dat vlak zie je ook weer die typisch Duitse kenmerken. Bij ons wordt er tegenwoordig voor het minste gegrepen naar een heuse line array. Het lijkt wel alsof je anders niet meer in de mode bent… Maar in landen als Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland kom je nog vaak van die echte feesttenten tegen, waar het orkestje van dienst een sub-top combinatie opstelt waarvan je je echt afvraagt of dat wel voldoende gaat zijn. Topjes hoog genoeg omhoog draaien, goed richten, goed afstellen, and the party can start! Dat lukt haast altijd, dat klinkt goed, de mensen zijn tevreden! Hoogstens achteraan wordt de verstaanbaarheid wat minder, maar naarmate de avond vordert (en vooral ook de drank), begint iedereen zich bij het gebeuren betrokken te voelen. Dát is waar ik onze SD 5 set zie schitteren! Voor zoiets wordt haast altijd naar een dergelijke set gegrepen, waarbij de Duitse merken bijzonder populair zijn. Misschien is dat nu allemaal een beetje te ‘iconisch’ voorgesteld, maar ik denk wel dat ik mijn punt heb gemaakt…

Klank Kwaliteit 9,5/10

Ik ben erg benieuwd naar de klank van dit geheel! En wees gerust, die staat er hoor! De eerste indruk is immers erg goed, en zoals wel vaker het geval, bepaalt dat al een groot deel van de totaalervaring. Want geloof me, er bestaan heel wat speakers die er in slagen om bij de eerste tonen al echt ‘ruk’ te klinken, zoals Nederlanders dat zo mooi kunnen verwoorden… En dat maakt het er niet bepaald makkelijk op om de goede eigenschappen alsnog naar boven te halen. Gelukkig heeft K.M.E. totaal geen last van dat soort kwaaltjes, integendeel! De testset geeft me wederom een gevoel van vertrouwen… Een warm en mooi uitgewogen klankbeeld, waarbij vrijwel meteen de ‘droogte’ opvalt. Vooral de subs blijken echt sec te klinken. Een directe sound, met veel gevoel. Heel rustig, met toch voldoende fundament op lage volumes. Een drukvol laag valt bij mij zonder twijfel in de smaak. En daar had ik aanvankelijk een beetje schrik voor… Het zijn tenslotte echt wel hele compacte subjes! Een 15” woofer kan soms wel ongeziene prestaties leveren, maar het kastontwerp en vooral de kastinhoud spelen uiteraard ook een grote rol. En als je de subs ziet, in het bijzonder de ultracompacte passieve VB 15, dan ga je twijfelen… Tot je ze hoort! Het is werkelijk fantastisch wat K.M.E. uit zo’n compacte behuizing weet te persen. En dat is meteen ook wel een beetje de bedoeling van dit systeem natuurlijk… In onze VSS 15 is een steengoede processor aan het werk, dat mag bij deze wel duidelijk zijn! Ik denk niet dat je een SD 5 moet kopen om een waanzinnig hoge output te bereiken. Als alles uitsluitend rond SPL’s draait, dan zijn er allicht betere oplossingen. K.M.E. focust overduidelijk op kwaliteit. Een vertrouwde solide Duitse sound, een warm gevoel waar je zonder twijfel happy van wordt! En hoe dan ook een fenomenale output, in relatie tot de afmetingen van de kasten! De subs kwamen al een paar keer ter sprake, maar ook de topkasten verdienen een dikke pluim! Het is weer eventjes wennen aan een ‘gewone’ topkast. Tegenwoordig zijn we immers meer en meer vertrouwd geraakt met het ‘in your face-karakter’ van allerhande line array- en kolomspeakers. We zijn het gewend dat stemmen heel gedetailleerd op ons afkomen. Wanneer we dan nog eens naar een gewone speaker luisteren, is dat effect iets minder prominent aanwezig, en vraagt dat een kleine aanpassing. Al vind ik dat de VL 12 echt wel een zeer sterke topkast is! Als je de tops hoog genoeg boven de hoofden van de luisteraars positioneert, dan kan je ze, mede door de biradiale afstraling van 75° x 45° en de regelbare statiefadapter, perfect op je publiek ‘richten’. En zo komen de stemmen en het detail van de muziek ook recht op je af, terwijl iedere vorm van agressie wordt getemperd. En dan spreken we over een ‘aangename sound’… Zoiets waarbij de haartjes op je armen soms rechtop komen te staan. Dat hangt in eerste instantie misschien wel een beetje af van de muziekkeuze, maar de kwaliteit van de weergave mogen we zeker niet onderschatten! We konden het, tijdens de test van de volledige set, toch niet laten om de topkasten ook eens fullrange aan te sturen met een externe versterker (met een goed ingestelde speakerprotectie). Dan pas zie en hoor je dat je met de Versio serie alle kanten op kan! Die bakjes klinken geweldig! Ik kan er echt niks op aanmerken… 

 Budget 8,5/10

Als het systeem ook een typisch Duits prijskaartje draagt, dan kunnen we het niet goedkoop noemen. Gelukkig valt dat eigenlijk best mee! Ik had het zelfs duurder ingeschat. Voor een complete set zoals wij hem hebben getest, moet je op zo’n 6700 Euro rekenen, BTW inbegrepen. Om een beetje zicht op de prijsverdeling te krijgen: de topkasten kosten ongeveer 670 Euro per stuk, een passieve sub betaal je 755 euro en een actieve sub maakt je 1945 Euro lichter. Spotgoedkoop ga ik het niet noemen, maar je krijgt voor een relatief beperkt bedrag wel heel wat in de plaats! Als je weet dat een stel passieve toppen van ons (eveneens Duits) referentiesysteem met dat geld lang niet betaald kunnen worden, dan vind ik de prijs van de SD 5 bijzonder interessant!
 

Besluit

Het zal allicht niet verbazen dat ik positief wil besluiten… In de lage landen is K.M.E. niet meteen een klinkende naam. Maar onbekend hoeft uiteraard niet altijd onbemind te zijn! Het ‘probleem’ dat zich stelt bij de keuze van een luidsprekersysteem? Men vertrouwt vaak blindelings op ervaringen van anderen, die dikwijls ingekleurd zijn door merkbekendheid, en men is soms zelfs te lui om zelf eens een luistertest te doen. En laat luisteren nu net het allerbelangrijkste zijn wanneer je de aankoop van iets nieuws overweegt… Je moet zoiets op je gemak kunnen uitproberen, en je mag je daarbij zeker niet laten leiden door logo’s van merken of door verkoopspraatjes of puur en alleen door ervaringen van anderen. Neen, je moet zélf ervaren hoe iets klinkt! K.M.E. is volgens mij een merk dat bijzonder goed uit een vergelijkende test zou komen. Onze testset is daarenboven betaalbaar en presteert zelfs op verschillende vlakken beter dan sommige duurder geprijsde systemen van enkele andere merken, die we hier begrijpelijkerwijze niet gaan noemen, maar die hun bekendheid soms vooral danken aan commerciële inspanningen van importeurs nu of in het verleden. En dan is het systeem ook nog eens uiterst compact, makkelijk transporteerbaar, handig in gebruik en stevig van opbouw! Maar ach, waarom probeer ik jullie te overtuigen?! Daarmee spreek ik mezelf immers tegen! Schrijf K.M.E. gewoon op je keuzelijstje, ga er naar luisteren en overtuig dan vooral jezelf…