DAP-Audio is geen onbekende in de muziekwereld. Dit is natuurlijk ook niet verwonderlijk als je weet dat hun producten worden uitgegeven in een vuistdikke catalogus waarin aandacht is voor heel uiteenlopende doelgroepen (kabels, speakers, PAR-lampen, stroomkasten, microfoons,...). Deze keer bespreken we van hen een set speakers: de X-15 en de X-15HL.
Highlite International, het moederbedrijf, is – bij mijn weten – het eerste bedrijf dat openlijk verkondigde dat het producten van Chinese makelijk verkocht. In een eerste fase waren ze enkel verkoper van deze producten, maar ondertussen doen ze ook zelf meer een meer aan ontwikkeling. Deze set werd in Nederland ontworpen (door Kees van Dijke) en in China geproduceerd.ALGEMEEN

Concept
Het betreft hier geen klein setje waarmee je eventjes het gemiddelde trouwfeest versterkt. Neen, voor mij staat een uit de kluiten gewassen PA-systeem. Ik tel één top (X-15) en twee subs (X-15HL) en dit per kant. Verder werd er ook een processor voorzien (DCX24; 2 in, 4 out) en werden twee versterkers geleverd (Palladium 1600W en 2000W). Op het eerste zicht lijkt me dit eerder een set waarmee je makkelijk een luid rockconcert versterkt in een zaal met een capaciteit tot 500 personen. Na deze test zullen we meer weten!
Deze set ziet er degelijk en stevig uit, en dat kunnen we van de klank waarschijnlijk ook zeggen. De bijgeleverde versterkers en de juiste settings van de cross-over zullen ervoor zorgen dat deze test in optimale condities kan doorgaan. Een actieve set met een vermogen van 2900 W RMS per kant, goed voor een geluidsdruk van om en bij de 135 dB SPL. Spitsen jullie mee de oren?Handleiding
Deze speakers worden geleverd zonder handleiding. De cross-over en versterker worden mét handleiding geleverd, maar worden door de importeur zo afgesteld dat deze eigenlijk overbodig wordt. BOUW

Behuizing
Voor de behuizing werd gekozen voor 18mm dik berkenmultiplex (13-lagig!) omwille van de lage resonantiefactor. De topkasten meten 480 x 810 x 480mm, zijn zwart, trapeziumvormig en hebben langs elke kant een handvat. Ze zijn niet al te licht (35 kg elk), maar het lukt me net om ze alleen op de subs te stacken. De moeilijkheid bij het hanteren van deze kasten is ook niet zozeer het gewicht, maar eerder de grootte. Denk maar eens aan het verhuizen van zo’n oud televisietoestel en dan begrijp je wel wat ik bedoel... De standaardopstelling van deze set is ‘top op sub’, daarvoor werden netjes uitsparingen in de subs uitgefreesd, zodat de topkasten er vast op blijven staan. Goed gevonden, maar dat zagen we ook al bij andere producenten. Er werd eveneens een mogelijkheid voorzien tot het ‘vliegen’ of ‘riggen’ van deze topkasten. Daarvoor werden langs elke kant, boven de handvaten, zogenaamde ‘rigging-latten’ voorzien.
De subs van deze set zijn echt groot. Met hun 600 x 810 x 680mm en maar liefst 60 kg per stuk zijn ze ook erg moeilijk handelbaar. Ze zijn letterlijk uit hetzelfde hout gesneden als de topkasten en hebben, aangepast aan hun grootte en gewicht, vier handvaten, wat toch wel makkelijker werkt dan twee. Onderaan werden er pootjes voorzien, net zoals bij de topkasten en bovenaan dus verschillende uitsparingen. Je kan op deze subs zowel een tweede sub zetten als een topkast.
De slimmerikken onder jullie hadden al lang uitgevist dat het hier over speakers gaat die gewapend zijn met een 15” driver. Inderdaad, dat is het geval voor de zes speakers, maar er werd wel een verschil gemaakt qua type tussen de tops en de subs. Deze laatsten werden uitgerust met een hoorngeladen type, de topkasten zijn front-loaded en kregen eveneens een 2” tweeter voor de hoge tonen.Afwerking
Voor de bescherming van de speaker werd gekozen voor een zwarte, geperforeerde grille, met daarop een zwarte, akoestiche foam. Verder vinden we nog het logo van DAP Audio terug. De kasten worden beschermd door een zwarte, krasvrije lak, die iets harder zou zijn dan de lak die ze vroeger in China gebruikten. Een verbetering dus. Deze zorgt er eveneens voor dat de kasten waterspatbestendig zijn. Het geheel oogt in elk geval sober, krachtig en professioneel, het ziet er dus goed uit!MOGELIJKHEDEN

Toepasbaarheid
Ik zei het al, deze set is bruikbaar voor het versterken van luide rockconcerten tot 500 man. Bovendien heb je de mogelijkheid tot stacken of riggen, wat het geheel ook interessant maakt voor kleinere clubs, die eventueel minder plaats hebben om een systeem te stacken. Aansluitingen
Alle aansluitingen op de speakers zijn Speakon NL4 waarvan enkel de +1 en -1 aangesloten zijn. Er is tevens een doorlinkmogelijkheid voorzien.Bediening
Eenmaal opgesteld en aangesloten, hoef ik enkel nog maar de versterkers aan te zetten. Dankzij het voorgekableerde amprack gaat dit zeer snel. Ergonomie
Laat ons een kat een kat noemen, ergonomisch verantwoord is deze set niet. In totaal zet hij een gewicht van meer dan 300 kg op de weegschaal en dat is dan nog zonder versterkers gerekend! Als je even de afmetingen bekijkt, zie je ook dat deze kasten moeilijk met z’n allen in een personenwagen passen. De subs werden ook niet voorzien van wielen, toch geen overbodige luxe lijkt me.
Langs de andere kant moeten we ons ook afvragen of deze set ergomisch verantwoord moet zijn? Hij is voornamelijk bedoeld om verkocht te worden als vaste installatie en die hoeven natuurlijk niet vaak verplaatst te worden. Vermoedelijk ook daar de verklaring voor het ontbreken van de wielen. (De importeur meldde ons intussen dat zij bezig zijn met het voorzien van bevestigingspunten voor wielen op de sub.)KLANK

Algemeen
Een eerste luisterbeurt doet me denken aan clubs met stevige rock-‘n-rollbands op het podium, denk in de richting van El Guapo Stuntteam of Triggerfinger of iets van die strekking. Mijn ogen even terug open doen en daar staat hij weer! Hij oogt nogal gewoontjes, wat ik zeker een pluspunt vind. Speakers hoeven helemaal niet op te vallen door hun uiterlijk, toch? Deze doen dat alvast niet, maar ze klinken wel behoorlijk netjes!Precisie
Als we dan even wat verschillende muziekstijlen beginnen te beluisteren, merk ik dat alles er vrij recht recht uitkomt. Dat de muziek ballen heeft, hoeft niet te verwonderen met een dubbele 15” sub, hoorngeladen nog wel! Dat maakt het rendement van het laag aanzienlijk hoog. Als we even de specs van deze subs erop nalezen, zien we dat er een enorme dip is gemaakt rond 130 Hz. Bizar, denken jullie? Dit is doelbewust gedaan om faseproblemen met de hoorn zo klein mogelijk te houden.
De topkasten klinken bijzonder fris en lopen door tot 16 KHz. Vanaf 4KHz merken we dat er een lichte boost gemaakt werd. Dat verklaart meteen die frisheid, maar doet er me ook aan denken dat je deze kasten ook als longthrow zou kunnen gebruiken. Een kijkje achterop de kasten leert ons dat dit een juiste veronderstelling is, er werd namelijk een switch midthrow–longthrow voorzien (een kleine rode schakelaar, rechts van de aansluitingen). Misschien is dit ook de uitgelezen plek om een woordje uitleg te geven over de meegeleverde versterkers. Deze zijn ook van DAP en hebben een ‘vintage’ look meegekregen. Wat deze amps het vermelden waard maakt, is dat ze een ingebouwde limiter hebben! Op zich is dit wel een beetje raar, want je bent geneigd de input van de cross-over in het oog te houden om te zien of je niet te veel signaal uitstuurt zodat de klank mooi open blijft zonder compressie. Op de DCX 24 lezen we de input af terwijl we toch al aan 115dB zitten. Jezus, dat is even schrikken als ik daar zie dat het binnenkomende signaal amper iets hoger ligt dan -30dB. Aanvankelijk denk ik: ‘dit kan niet’, maar inderdaad, bij verhogen van de geluidsdruk, beginnen de versterkers te limiten, amper hoorbaar. Hier werd de DCX 24 dus uitsluitend en alleen aangesloten om het cross-overpunt tussen subs en toppen te bepalen. Het gaat hier dus over een 2-wegsysteem, dat er eerder uitziet als een 3-wegsysteem.Rendement
Het rendement ligt, evenals het geleverde vermogen vrij hoog. De X-15 haalt tot 132dB en de X-15HL tot 140dB, mede dankzij het feit dat deze subs hoorngeladen zijn. Toepasbaarheid
Zoals ik jullie eerder al vertelde, zie ik deze set staan in clubs met een capaciteit tot 500 man. Persoonlijk zou ik er dan wel een extra topkast bij voorzien.BUDGET

En dan het moment van de waarheid. Misschien gaven sommigen onder jullie de hoop al op om ooit zo’n set te kunnen bezitten, maar eigenlijk valt dit hoofdstukje goed mee. De topkasten (X-15) kosten elk 495,00 euro en voor een sub betaal je 515,00 euro. Ook de prijzen van de meegeleverde versterkers zijn erg redelijk: de Palladium 1600 zal je zo’n 425,00 euro kosten en de 2000 is de jouwe voor 439,00 euro. Rest me enkel nog te vermelden dat de meegeleverde processor 318,00 euro kost én dat al deze prijzen bruto adviesprijzen zijn, zonder btw. CONCLUSIE

Ik geef toe dat het een flinke hap uit je budget kan betekenen. Als je deze set zou kopen zoals hij hier nu voor mijn neus staat, ben je toch iets meer dan 4000 euro kwijt, zonder btw. Neen, goedkoop is deze set zeker niet, maar wat je krijgt voor die 4000 euro is ook niet niks. De bedoeling van DAP is steeds geweest om kwaliteit te leveren voor een zo laag mogelijke prijs, en daar zijn ze alweer in geslaagd. Ik was alvast erg tevreden met hun prestatie. Doe zo voort Kees!