Digital mixing CONSOLE

In de kleine wereld van de digitale liveconsoles was de i-Live het vlaggenschip van de vloot. De iLive-T was nog aantrekkelijker, maar voor velen een beetje van het goede teveel. En plotseling is er de GLD80, die zich profileert als het meest aantrekkelijke model dat de Engelse constructeur vandaag in zijn digitale gamma heeft. Hij voelt meteen vertrouwd aan, wat goed een goede zet is van Allen & Heath. Zo kan je er zonder al te veel moeilijkheden mee aan de slag. Het basisprincipe is behouden: een podiumrack wordt met een eenvoudige Cat5-kabel, het equivalent van een RJ45-netwerkkabel, aangesloten op de console. Het aanraakscherm is zeer aanwezig, met zijn mooie programmeerbare verlichtingskleuren die het werken makkelijker maken. Let op, verlichtingskleuren op de tafel, niet op het podium. Om de GLD80 te testen krijg ik niet alleen de console zelf, maar ook nog twee racks: de GLD-AR2412 die 24 ingangen en 12 uitgangen telt en de GLD-AR84 met 8 ingangen en 4 uitgangen. Hiermee kom ik dus aan een totaal van 32 ingangen en 16 uitgangen, maar het spreekt natuurlijk voor zich dat je net zo goed kan werken met een enkele rack naar keuze.

Wat meteen de aandacht trekt is natuurlijk de GLD80 die 48 ingangskanalen telt en acht return-send kanalen voor effecten. De gebruiker beschikt over 30 configureerbare bussen. En dit alles in een behuizing van normale afmetingen en een normaal gewicht: 73 x 57 x16 cm en 16 kg. Wat de look betreft is dit toestel even geslaagd als de andere, en het controlegedeelte is wat minder beladen wat ruimte geeft aan de verschillende commando’s. Dit gezegd zijnde, de gebruiker heeft alles wat hij nodig heeft binnen handbereik en de feel komt in de buurt van een analoge console… Op het vlak van ergonomie is dat een enorm voordeel. Het toestel telt 20 gemotoriseerde faders (11,5 cm) met 4 layers. Het rekensommetje is makkelijk: de gebruiker heeft maar liefst 80 kanalen onder de vingers. Elke fader wordt gecontroleerd met vier schakelaars die oplichten als je ze aanklikt: “PAFL”, “MIX”, “SEL” en “MUTE”. Zij die geregeld met een mengtafel werken weten waarover het gaat. Voor de anderen een woordje uitleg: PAFL regelt de beluistering van dit aparte spoor, naar keuze voor of na de fader. MIX regelt het ingangsniveau, SEL selecteert het spoor en MUTE knijpt natuurlijk het spoor dicht. Boven de schakelaars staat een kleine peakmeter bestaande uit vijf leds, gevolgd door een draaischijf, waarover verder meer. Nog hoger zien we een minischermpje waarin je de naam van het spoor kan programmeren en waarvan je de kleur kan kiezen zodat je makkelijk het juiste spoor vindt. De faders zijn onderverdeeld in twee groepen: links (Bank 1) telt 12 faders, de rechtse (Bank 2) telt er 8. Ze worden gescheiden door een verzameling knoppen met verschillende functies, om bijvoorbeeld van layer te wisselen, of voor de functies copy/paste/reset of de selectie pre/post AUX. Vier schakelaars staan een beetje hoger dan de rest en hun functie is overduidelijk: zowel de “gain” als de “pan” kunnen met de draaiknop erboven worden afgeregeld. De twee laatste heten “custom1” en “custom2” waaraan je zelf een functie kan toewijzen (bijvoorbeeld: ingang voor effect of AUX, niveau van de direct out, ...) Uiterst rechts van de console tellen we zes genummerde soft knoppen. Ook hier kan je elke knop voorzien van een functie naar keuze, zoals bijvoorbeeld “tap tempo” of de bediening van een directe ingang. Laten we dan even naar de bovenkant van de tafel kijken die is opgesplitst in twee delen: links zitten alle functies voor het geselecteerde spoor. Je vindt er verschillende secties: voorversterker, hoogfilter, gate, vierbands equalizer, compressor. Drie kleine ledmeters (met 12 diodes) bevinden zich in het midden van de console: L, R en M. Rechts bovenaan prijkt een mooi kleurenschermpje van 22 cm doormeter (8,4 inch). Het is een aanraakscherm en vervolledigt het linkse gedeelte van de tafel. Het is een geslaagd huwelijk tussen functies met een analoge feel (links) en de digitale functies aan de rechterzijde. Ze vullen elkaar perfect aan tot een aangenaam en bruikbaar geheel. Aan de rechterzijde van de scherm zijn zeven direct access-knoppen en een decoder. Ook dit heeft tot doel het gebruiksgemak te verhogen. Ik eindig mijn rondje van de bovenzijde met de hoofdtelefoonaansluiting, waarvan je het volume kan regelen en twee USB-aansluitingen. Belangrijke opmerking: de hoofdtelefoon kan zowel met jack als met minijack worden aangesloten. Handig! Aan de achterzijde ontdekken we niet al te veel: vier analoge XLR in- en uitgangen, vier RCA in- en uitgangen en tot slot een stereo-uitgang in AES/EBU en in S/Pdif (XLR en RCA). Een stopcontactje voor het lampje, een Midi in/uitgang en twee grote ventilatiegrillen vervolledigen het geheel, plus de aansluiting dSnake en Expander om via een Cat5-kabel racks aan te sluiten, verder nog een ethernetaansluiting en een gleuf voor een kaart naar keuze (MADI, Adat en Aviom, Waves, Ethersound, Dante, ACE). Je ziet dat de huidige formaten goed vertegenwoordigd zijn en dat deze tafel zijn diensten kan bewijzen in de front of in de monitoring. Of bij de kleinere optredens allebei tegelijk!

Je loodzware multikabel kan je voortaan thuis laten. Dat betekent een grote tijdswinst bij het opbouwen en afbreken en minder bezoekjes aan de kinesist. Daarboven komt dat zo’n multikabel meestal een dure vogel is. De voorversterkers en de converters bevinden zich in het MixRack, terwijl de DSP in de console zelf zit. Het grote voordeel is dat de afstand tussen de bronnen en de voorversterker/converters zo kort mogelijk wordt gehouden. En de geïntegreerde DSP biedt de mogelijkheid om enkel met de console te werken, met dan inderdaad een zeer beperkt aantal ingangen: vier analoge XLR’s en twee stereo RCA’s. Het controlegedeelte stelt ons in staat om verschillende setups te configureren, in functie van de gebruiker of in functie van waar het toestel voor gebruikt wordt. Ze kan gebruikt worden voor monitoring, voor de front of voor allebei tegelijk. Het aantal fysieke uitgangen laat toe om in tal van omstandigheden vlot te kunnen werken. Het opstarten gebeurt erg snel, sneller dan de iLive, lijkt me. De importeur bevestigd dit: 30 seconden tegenover 90 seconden bij de iLive(-T). Laten we beginnen met de sporen te benoemen via het aanraakscherm en zijn virtuele klavier (maar als je wil, kan je een extern klavier aansluiten). Dit gaat makkelijk en je kan per spoor of per groep een kleur kiezen. Zo kan je bijvoorbeeld makkelijk in één oogopslag alle sporen van de drummer terugvinden, of de verschillende stemmen, gitaren, keyboards, enzovoort. Je kan ook kiezen voor geel voor de ingangen, rood voor de signalen pre fader, groen voor post fader, blauw voor DCA,... Kortkom, met één blik weet je waar je wat kan vinden. Een andere functie die in mijn ogen erg handig is, is de “Freeze in layers”. Je kan een fader “isoleren” die op alle drie de layers op dezelfde plaats blijft staan. Zo kan je bijvoorbeeld het zangspoor blijven bedienen terwijl je in andere layers aan het werken bent. Wanneer we de verschillende regelingen per spoor willen afstellen, selecteren we dit spoor en gaan we ons bedienen van de verschillende functies en knoppen aan de linkerzijde, alsook van de functies die we aan de rechterkant gepresenteerd krijgen op het scherm. Laten we beginnen met de voorversterker: we drukken op de groene selectieknop en we hebben een directe toegang tot de gain en pan. Daarentegen is de fantoomvoeding te bedienen via het scherm. Hetzelfde geldt voor “trim”, die je kiest via het scherm, maar afregelt met de gainknop. De fase-inversie gebeurt via het scherm, maar de hoogfilter wordt bediend via een fysieke potmeter. Voor de gate is het hetzelfde liedje: een mengeling van directe toegang en afregeling via het scherm. Bij de equalizer staat de knop die dient om de frequentie te selecteren in Q vanaf dat je erop drukt: simpel! Hetzelfde voor de compressor: twee potmeters: de bovenste regelt de gain, de onderste stelt de threshold af. De rest gebeurt via het scherm. En elke functie aan linkerzijde heeft op het scherm een knop waarmee je meteen toegang krijgt tot de gewenste functie. Het is duidelijk, hier is over nagedacht! Dit is een tafel gemaakt voor pro’s, door pro’s, net zoals de twee grotere broertjes. Het is op dit vlak dat de serieuze merken hun kennis en ervaring laten zien. Omdat de concurrentie op die gebied groot is, wil elk zich van zijn meest ingenieuze kant laten zien. En wat ik een belangrijk voordeel vind is dat je de handleiding niet van begin tot eind moet lezen om met dit toestel aan de slag te gaan. De GLD80 heeft acht effecten aan boord. En hier zien we de Britse humor doorschemeren: je kan de voor- én achterkant van het effect visualiseren. Soms is de naam van het effect geschreven op een afgeleefd stukje dymo of tape. Grappig! Ze hebben niet alleen oog gehad voor de ergonomie, maar ook voor het visuele. De zeer complete handleiding bevindt zich ook in de console. Je kan dus op je twee oren slapen: je zal ze niet kwijtraken en nodeloos veel tijd verliezen. Het is mogelijk om het controlegedeelte te blokkeren om te voorkomen dat iemand je instellingen komt veranderen terwijl je even je dorst gaat lessen aan de bar en het telefoonnummer van de serveerster probeert te bemachtigen. Wil je ondertussen achtergrondmuziek door de installatie sturen? Schuif je USB-stick in de poort en speel je nummers af. Geen gedoe met cd-spelers en cd’s. Langs dezelfde USB-aansluiting is het eveneens mogelijk om stereo-opnamen te maken in wave-kwaliteit. We merken ook meteen de prachtige beeldkwaliteit van het scherm op. De leesbaarheid en de ergonomie zijn uitstekend. Ook de reactiekwaliteit van het touchscreen is uitmuntend. Het reageert op een aanraking en even snel als een traditionele knop. Bijvoorbeeld: wanneer je het welkomstscherm selecteert heb je een goed overzicht van het volledige gekozen kanaal: voorversterker, equalizer, gate en compressor, delay (niet het effect, maar de eventuele vertraging die je wenst te programmeren) en toegang tot de bibliotheek waar je je favoriete presets kan bewaren en weer oproepen. Om in de submenu’s te gaan, volstaat het om de gewenste functie aan te klikken, ofwel via de tabs bovenaan, ofwel via de functie zelf. Van zodra je de functie aanraakt verschijnt de gewenste pagina meteen. Je hebt geen externe graphic equalizers (1/3 octaaf) nodig met deze console: ze zijn geïntegreerd in de vorm van faders die meteen doen wat je vraagt. Wanneer je bijvoorbeeld van de ene layer naar de andere switcht, moet je je vingers niet op de EQ laten liggen. De faders verschuiven namelijk vliegensvlug naar de instelling van die layer. Op vlak van de feel heb ik al beter meegemaakt. Niet dat ze van slechte kwaliteit zijn, maar ik voel het zo aan. Wanneer je bijvoorbeeld twee of meerdere faders groepeert, zal degene die als slave ingesteld is een ruk geven (niet in het geluid, enkel de beweging) en dat is geen leuke sensatie. Dit is niets onoverkomelijk, want voor de rest is deze GLD het toonbeeld van een goede constructie en topkwaliteit. Alhoewel, zolang we nog even in het hoofdstukje negatieve commentaar zitten nog even dit: de schakelaars die de racks van stroom voorzien zitten aan de achterzijde, niet meteen de meest toegankelijke plek. En iemand wees me er ook op dat de knop om de fantoomvoeding te activeren ontbrak. Zoals gezegd, dit moet je via het scherm doen. Ik persoonlijk vond dat geen enkel probleem. Zoals je ziet wegen de nadelen niet op tegen de voordelen en zijn de nadelen vaak eerder een kwestie van gewoonte en persoonlijke smaak. Het valt op de dat constructeur de kosten enigszins wilde drukken en daarom een beetje beknibbeld heeft op sommige functies. Maar naar mijn oordeel is deze tafel zeer geslaagd. Maar laten we het nu even hebben over iets veel belangrijker: de sound!

GELUIDSKWALITEIT

Geen geruis, geen ongewenste geluidjes,… Deze tafel is extreem stil. De voorversterker is zeer transparant en hetzelfde geldt voor de equalizers. De geluidsbewerking is eerder mild. Zelfs bij extreme ingrepen blijft het geluid erg transparant. Er is werkelijk geen geluidskleuring van de tafel waar te nemen. Je werkt hier eerder discreet zonder de zuiverheid van het geluid aan te tasten. De converters lijken goed te werken en na beluistering merk je dat ze hun taak zelfs perfect hebben uitgevoerd. De constructeur wijst erop dat de voorversterkers zeer dicht aanleunen bij die van de grote broertjes, wat niet wil zeggen dat ze identiek zijn. De effecten zijn zeer bruikbaar en door het aantal zal iedereen wel iets naar zijn smaak vinden. Het aanraakscherm is zeer gevoelig. Dat verandert natuurlijk niets aan geluid, maar doordat je vlotter werkt kan je je aandacht beter toespitsen op het geluid zelf. Alles hangt tenslotte samen. Net zoals een goede maaltijd bekroond wordt met een heerlijk dessert, hebben we ook hier het best voor het einde bewaard: de prijs.

Laten we de spanning niet langer rekken, Allen & Heath houdt het redelijk: GLD80: €5.499, GLD-AR2412: €699, GLD-AR84: €1.499. Een collega merkte het al eerder op dat deze prijzen erg aantrekkelijk zijn. Ik zou zelfs meer zeggen: in vergelijking met de concurrentie krijg je véél waar voor je geld.

Ik zou graag zeggen: “Hij heeft alles van de groten, behalve de prijs” En inderdaad, we hebben hier een tafel voor ons die goed is uitgerust. De goede ergonomie kan in het begin misschien een beetje verrassen, maar eigenlijk is het allemaal heel intuïtief. Je vindt je weg makkelijk zonder de ganse handleiding te moeten navlooien. En ik denk dat in deze prijsklasse de GLD80 de enige is met een externe rack. Het aanraakscherm is van goede kwaliteit. Ik denk dat veel geluidsmannen jaren plezier zullen beleven aan dit toestel. Ik verzeker je: als je hem probeert, ben je verkocht.