gepubliceerd in
KRITZ HB4007 Custom Shop
Bass 21-03-2002
Zo'n twee jaar geleden stond er in Meet Music, nummer 136 om precies te zijn, een artikel annex test over verschillende Kritz gitaarmodellen. Kritz, een bouwer uit West-Vlaanderen (België), bleek nogal eigenzinnig te zijn: eigen look, ‘smilefrets', ‘4ever hals', ‘liftop', een voor een eigen concepten en werkelijk innoverend op gitaartechnologisch gebied. Omdat ik nogal nieuwsgierig van aard ben, wilde ik wel eens weten of dit allemaal ook toegepast wordt op basgitaren. En zo ja, dan is dit wel de beste manier om, via een bastest, bassisten op de hoogte te houden van vernieuwingen die, zoals het hoort, eerst op ons "kleinere broertje" werden uitgetest...Het voordeel van een Kritz gitaar of basgitaar is dat deze in eigen Belgenland vervaardigd worden. Het contact met de firma verloopt veel eenvoudiger en het grote voordeel is dat je voor het verkrijgen van de bas, gewoon even in de wagen springt en een uurtje later ter plekke bent. En wie ooit met West-Vlamingen gewerkt heeft, weet dat je daar altijd als een gast ontvangen wordt. En in mijn geval bedoel ik dan dat je alle uitleg krijgt, een rondleiding van het atelier met hier en daar nauwgezette uitleg over de werkwijze en de bedrijfsfilosofie, of beter gezegd: was het leven altijd maar zo plezant en gemakkelijk!
Wie zich een Kritz basgitaar aanschaft, koopt een brok hi-tech en gitaarkennis. Laat ons samen enkele delen overlopen. De hi-tech 4Everhals™ is een uitvinding van vader Fritz en zoon Alexander Valcke. Het idee ontsproot tijdens de zoektocht naar een volledig stabiele houten gitaar/bashals. Zo alleen kunnen problemen zoals intonatie, afregeling en dode punten uit de wereld geholpen worden. Hi-tech 3-D systemen onderzoek moesten trillingen en spanningen digitaal en visueel kunnen simuleren en zo werd een vrij goede benadering van de ideale hals uitgewerkt met nog steeds 93% hout en 7% hars en koolstof. Hiervoor wordt geen trussrod gebruikt (dus zijn er geen holtes onder de toets en ook geen dode punten op de nek), de hals is dus volledig massief en moet niet meer afgesteld worden. Die stevigheid is van het uiterste belang, vergeet niet dat de vier snaren zo'n 120 kg spanning vertegenwoordigen… en dus kan je naar believen snaarsets tussen 45 en 130 zonder problemen combineren. 
Nu kan ik even terugkomen op die smilefrets. Was het bewust of onbewust, maar meteen toen ik erop begon te spelen voelde ik een verschil. Het leek net of ik telkens foute grepen nam en ik verloor effe mijn zelfvertrouwen… maar na een tijdje went het wel. Telkens ik een pauze nam leek die gewaarwording echter verminderd en zeker na verloop van tijd ebt dat gevoel volledig weg. En dan is het bespelen van de smilefrets gewoon hetzelfde als bij normale frets. De toets, gecombineerd met deze fretten, speelt lekker snel, of mijn vingers minder snel vermoeid geraken, kan ik in zo'n korte periode niet echt nagaan… Een van de voordelen van de smilefrets is ook dat gitaarakkoorden met open snaren juister klinken. Wel, op bas kan je dat natuurlijk slechts zelden toepassen, maar toch stelde ik vast dat dit zo is. Er bestaan enkele stukken met een open E-, A- en D-snaar, gekoppeld aan een melodie rond de 12de fret van de D- en G-snaar. Je kan dan mooi rond de tertsen (groot en klein) van deze open snaren werken. Mark King (Level 42) en daarvoor Stanley Clarke hebben zo'n stukjes op plaat gezet. En zoals reeds gezegd, deze klonken zuiverder. Natuurlijk dragen de ongelooflijk goede klank en de lange sustain dragen hier zeker ook toe bij.
←→ALGEMEEN
Het voordeel van een Kritz gitaar of basgitaar is dat deze in eigen Belgenland vervaardigd worden. Het contact met de firma verloopt veel eenvoudiger en het grote voordeel is dat je voor het verkrijgen van de bas, gewoon even in de wagen springt en een uurtje later ter plekke bent. En wie ooit met West-Vlamingen gewerkt heeft, weet dat je daar altijd als een gast ontvangen wordt. En in mijn geval bedoel ik dan dat je alle uitleg krijgt, een rondleiding van het atelier met hier en daar nauwgezette uitleg over de werkwijze en de bedrijfsfilosofie, of beter gezegd: was het leven altijd maar zo plezant en gemakkelijk!"Meneer Kritz" (de naam is een samentrekking van de vorige woonplaats en van de voornaam van de oprichter) had in een vorig leven een goed draaiend bedrijf, dat werkelijk niets met de muziekwereld gemeen had. Maar in dat bedrijf had hij wel een opnamestudio gebouwd, met dezelfde naam en daar gooide hij zich op zijn tweede passie: geluidstechniek. Zo'n tien jaar geleden kon hij de aandelen van hhet bedrijf voor zo'n goede prijs verkopen dat hij met een nieuw leven kon beginnen, dat van een rentenier. Maar stilzitten, zappen, huisje herschilderen en over het weer "klappen", was niet zijn ding en toen besliste hij om met iets totaal anders te beginnen. Op een dag stond hij voor het uitstalraam van een muziekwinkel en keek verbouwereerd naar een reclameslogan: "nieuwe collectie Amerikaanse gitaren". Waren dat niet allemaal oude Fender's, Gibson's en nog meer van dat moois? Op zich goede instrumenten, daar niet van, maar eigenlijk allemaal gebaseerd op oude principes. Of om het met zijn woorden te zeggen "Uit de vorige eeuw", dat klinkt lekker oud!
Een goede dosis West-Vlaams ondernemerschap, gecombineerd met muziektheoretische knowhow en natuurlijk een portie "Handige Harry", en Kritz Guitars was meteen een feit. Maar wie ooit een eigen zaak heeft gehad of nog beter, een nieuw product heeft willen ontwikkelen, weet dat dit in de beginfase alleen maar tonnen geld kost. Voor veel firma's staat een volledig nieuwe productielijn of een nieuw product gelijk aan: pompen of verzuipen. En nu, na tien jaar Flandrienwerk, beginnen de zaken goed te draaien. Als je na 11 september nog 40% omzetstijging realiseert, dan weet je dat je goed bezig bent.
Tot hiertoe werden de Kritz guitars voornamelijk verspreid via de muziekhandel, maar sinds enige tijd probeert Kritz het voor onze contreien met een geheel nieuw concept: de Custom Shop. Neem een dagje verlof, rijd even tot in Kruishoutem (in deze winterperiode van het jaar gewoon feeëriek mooi!), en neem wel je tijd, want samen met de mensen van Kritz ga je zeker gedurende twee uur het over je nieuwe gitaar hebben. Met een fiche in de hand worden technische gegevens uitgewisseld en genoteerd, je mag desnoods je (vorige) gitaar en versterker meebrengen, cd's met je favoriete gitaargeluiden en samen ga je combinaties uitzoeken die jouw klankideaal benaderen of evenaren. Want dat is de bedoeling: het wordt een uniek en persoonlijk instrument maar vooral ook de incarnatie van je favoriete klankkleur en speelwijze. Een voorbeeld: ‘smilefrets' zijn een Kritz-innovatie en horen zeker op een instrument waarop je veel barré's of bottle neck wil spelen maar ook akkoorden met open snaren en dit toch met een goede intonatie. Maar als de klant, bijvoorbeeld een gerenommeerd jazzmuzikant, liever rechte frets heeft (denk maar aan een drop 2 – sharp 11 – slash akkoord) dan moeten die ‘smilefrets', nochtans een ken- en waarmerk van elk Kritz, er niet willens nillens op. Hier is de klant nog altijd koning! Natuurlijk kan niet elke Kritz klant even langs komen. Sommigen wonen te ver: Duitsland, Finland, Saoudi-Arabië, ook daar vind je tegenwoordig Kritz-instrumenten. Wie niet binnen een radius van 300 km woont, zal in de zeer nabije toekomst terecht kunnen bij een plaatselijke verdeler. Maar dit blijft nog steeds iemand die alles weet over de mogelijke samenstellingwijze van het instrument en die naar de klant luistert, de bedrijfsfilosofie getrouw.
Om dit kapittel te besluiten kan ik stellen dat het concept van het instrument meer dan origineel is, in het overzicht van de bouw zal je hiervan zeker overtuigd geraken. De handleiding die je erbij krijgt is van een zelden gezien niveau. Tot hier toe ben ik alleen bij Warwick iets dergelijks tegengekomen, maar ik mag eerlijk zeggen dat de Kritz handleiding met uitleg over het tone circuit, over de bouw (met vierkleuren afbeeldingen!), onderhoud en afstelling, een toonbeeld is voor elke zichzelf respecterende firma. De toebehoren zijn ook voldoende aanwezig: een baskist en riem. En wat het imago betreft: een jonge firma die kwaliteit, afwerking en service naar de klant toe hoog in het vaandel voert, verdient alle lof!
BOUW
Wie zich een Kritz basgitaar aanschaft, koopt een brok hi-tech en gitaarkennis. Laat ons samen enkele delen overlopen. De hi-tech 4Everhals™ is een uitvinding van vader Fritz en zoon Alexander Valcke. Het idee ontsproot tijdens de zoektocht naar een volledig stabiele houten gitaar/bashals. Zo alleen kunnen problemen zoals intonatie, afregeling en dode punten uit de wereld geholpen worden. Hi-tech 3-D systemen onderzoek moesten trillingen en spanningen digitaal en visueel kunnen simuleren en zo werd een vrij goede benadering van de ideale hals uitgewerkt met nog steeds 93% hout en 7% hars en koolstof. Hiervoor wordt geen trussrod gebruikt (dus zijn er geen holtes onder de toets en ook geen dode punten op de nek), de hals is dus volledig massief en moet niet meer afgesteld worden. Die stevigheid is van het uiterste belang, vergeet niet dat de vier snaren zo'n 120 kg spanning vertegenwoordigen… en dus kan je naar believen snaarsets tussen 45 en 130 zonder problemen combineren. Verder is op de toets een nulfret voorzien, vervaardigd uit Kritzwood, een composiet materiaal dat deels vervaardigd is uit houtvezel. Dit materiaal vind je onder meer ook terug op de brug. Door het gebruik van een zerofret krijg je nog meer toonzuiverheid, een lage actie en een laag gewicht voor een goede balans van het instrument. De nek is 35" lang, het hout bestaat uit oude eik en esdoorn, gecombineerd met koolstof, dioleen en kevlar en eindigt aan de top in een "Kritzhead" met een originele look (met zwarte Gotoh bassleutels) . Er zijn 24 frets en op de E-snaar is een speciale hammerfret voorzien. Hier kom ik later nog op terug. De frets zijn zogenaamde smilefrets™, ook door Fritz Valcke ontwikkeld in 1997. Het zijn de herkenningspunten van de Kritz gitaren en bassen. Het gaat om gebogen frets (in dit geval 5°) die vooral op gitaar een hoop voordelen opleveren. Door de grotere spatie tussen zijkant en midden van twee opeenvolgende frets heb je een gemakkelijker akkoordenspel, je creëert gemakkelijker bend-ups in beide richtingen, ook voor bottleneck levert dit een gemakkelijker speelstijl op. Ook de intonatie wordt erop verbeterd, vooral wanneer akkoorden worden aangeslagen met losse snaren (denk maar aan de wave-frets bij het Yamaha Gambale model). En misschien nog belangrijker: er is een grotere reactie op vingerbewegingen en dus minder snelle vingermoeheid. Volgens Fritz Valcke voordelen die niet echt tot hun recht komen bij het basspel, maar tijdens het bespelen wil ik dat gevoel toch eens zelf nakijken.
Voor de body werd bovenaan een Citrus flame top voorzien, het hout voor de body is mahoniehout. Tussen beiden ligt een dunne (1mm) fineer/carbon laag. Op deze body valt natuurlijk ook de ingelegde K-vorm meteen op, vervaardigd uit abalone. Ook opvallend is de liftop™, een verhoging van de body waar de asymmetrische nek doorloopt tot achter de brug. Daardoor wordt het grootste deel van de massa bereikt aan de brug en dat geeft voordelen voor een langere sustain. De elementen zijn een jazzbas pickup, door Kritz zelf vervaardigd en een MusicMan dual pickup van Seymour Duncan, op de nieuwere modellen zal dit vervangen worden door een gelijkaardig element, ditmaal vervaardigd door Kritz. Het gaat hier om een dubbele single coil die zo geschakeld wordt dat hij dezelfde voordelen heeft als een humbucker, dus met minder ruis. De plaat van de SD pickup is vervaardigd uit plastic, op de Kritz elementen zal deze uit Kritzwood bestaan, zo kan dit onderdeel volledig verzegeld worden met was, wat de isolatie ten goede komt. De brug, zoals eerder gezegd vervaardigd uit Kritzwood, is een Kritzbrug met individuele zadels.
Er is een kleine switch voor het bedienen van de elementen, verder is er nog een knop voor slapbas-preset klank, een volumeregelaar en een dubbele knop voor laag en middenklanken en een voor het hoog.
BESPEELBAARHEID
Nu kan ik even terugkomen op die smilefrets. Was het bewust of onbewust, maar meteen toen ik erop begon te spelen voelde ik een verschil. Het leek net of ik telkens foute grepen nam en ik verloor effe mijn zelfvertrouwen… maar na een tijdje went het wel. Telkens ik een pauze nam leek die gewaarwording echter verminderd en zeker na verloop van tijd ebt dat gevoel volledig weg. En dan is het bespelen van de smilefrets gewoon hetzelfde als bij normale frets. De toets, gecombineerd met deze fretten, speelt lekker snel, of mijn vingers minder snel vermoeid geraken, kan ik in zo'n korte periode niet echt nagaan… Een van de voordelen van de smilefrets is ook dat gitaarakkoorden met open snaren juister klinken. Wel, op bas kan je dat natuurlijk slechts zelden toepassen, maar toch stelde ik vast dat dit zo is. Er bestaan enkele stukken met een open E-, A- en D-snaar, gekoppeld aan een melodie rond de 12de fret van de D- en G-snaar. Je kan dan mooi rond de tertsen (groot en klein) van deze open snaren werken. Mark King (Level 42) en daarvoor Stanley Clarke hebben zo'n stukjes op plaat gezet. En zoals reeds gezegd, deze klonken zuiverder. Natuurlijk dragen de ongelooflijk goede klank en de lange sustain dragen hier zeker ook toe bij. De hals voelt direct gemakkelijk aan. Deze is niet te dik, niet te dun en licht om bespelen. De fretmarkeerders staan aan de kant van de E-snaar en lopen door tot in de zijkant van de toets. Een ervaren speler gebruikt die niet echt meer, maar het valt toch op dat het de positionering vergemakkelijkt, zeker in vergelijking met markeerders die alleen op het midden van de toets staan.
Op het einde van die toets zijn er twee extra frets op de E-snaar (Kritz spreekt over hammerfrets) en die dragen bij tot een betere thumbstijl. Aan de D- en G-snaar werd dan nog de toets uitgefreesd en zo heb je plaats voor te "poppen" of voor het trekken aan de snaren. Voor mijn nogal dikke vingers valt dat nogal smal uit, ik was verplicht "uit te wijken" naar de plaats tussen toets en pickup. Dit J-element staat voor mij dan weer iets te dicht bij de toets, dus, moest ik een eigen Kritz bas laten ontwerpen (wat trouwens normaal de bedoeling is, maar voor een test krijg je natuurlijk een ‘standaard-model'…), dan zou ik deze pick-up iets lager laten plaatsen en dat behoort zeker tot de mogelijkheden.
Het bespelen tot de laatste frets werd ook aanzienlijk gemakkelijker gemaakt door een zeer lage cut away. Zonder problemen geraak je aan deze fretten, voor mij hadden er zelfs nog enkele extra frets mogen bij zijn. Maar ik ben nu eenmaal een zesstring gewoon en vertoef graag in hogere sferen…
Tijdens de bespreking van de liftop (zie bouw) werd al opgemerkt dat deze toegevoegd wordt voor meer massa te verkrijgen aan de brug. Eventueel zou je dit ook als steunpunt voor de duim van je rechterhand kunnen gebruiken, maar ik rust meestal ofwel op de E-snaar, ofwel op de bovenste pick-up. Maar de plaatsing van die liftop stoort geenszins tijdens het spelen.
Nog een laatste opmerking: bij het inpluggen bleek de plug zeer diep geplaatst te zijn in de body. En dat vind ik een zeer goede oplossing, zo kan die moeilijk beschadigd worden of in de weg zitten bij het spelen!
KLANK
Je mag natuurlijk verder lezen, maar je kan er al zeker van zijn: deze bas klinkt zeer goed! Vroeger (in de vorige eeuw!) waren er nogal wat lui die dachten dat de elementen een doorslaggevende rol spelen bij het klankresultaat. Niets is minder waar. Speel maar op je basgitaar, "unplugged" en je hoort meteen dat ze uit het goede hout gesneden is! En dat geldt ook voor deze Kritz. Wat je natuurlijk niet zozeer hoort is de sustain. En die is ongelooflijk mooi en lang. De reden hiervan ligt onder andere bij de liftop die de massa verhoogt bij de brug. Hoe zwaarder, hoe meer klank en meer sustain. Denk er maar aan als je speelt, ongedempte snaren zullen ook lang doorklinken. Natuurlijk is deze bas wel wat duur voor een beginnend bassist maar zo zouden er toch minder bassisten zijn die hun demptechniek in de aanvangsfase veronachtzamen.
Het door Kritz zelf ontwikkelde J-bas element klinkt volledig zoals het hoort, zonder specifieke afregeling van je versterker valt dat al op. En dan is de combinatie met een MM (neen, geen Meet Music maar Music Man) pickup ideaal! Beide elementen leveren de meest specifieke (en mooiste) basklanken die men ooit heeft gegenereerd en die heb je nu lekker op een enkel instrument. De schakelaar zorgt voor afwisselende "blends", de toonregelaars leveren met een lichte draai al een volledig nieuwe klank op en dan is er, weer voor de slaptechniek, de speciale afstelling van de interne eq ("Tone circuits" of de 3-band Bass eq van Music Man). Gewoon je volumeknop uittrekken en je hebt een specifieke "slap-preset". De afstelling van deze instelling kan je nog steeds veranderen, gewoon het plaatje achteraan opendraaien en even "sleutelen". Alles hierover vind je in de handleiding.
Zo is deze bas geschikt voor funky stijlen, maar de lange sustain, gecombineerd met het spelen bij de hals levert een klank op die wel nauw aanleunt bij contrabasklanken. De dichte stand van de MM pickup bij de brug maakt dat je Reggae-sound (spelen met de duim en dempen van de snaren met de handpalm op de brug) niet alleen gemakkelijk uit te voeren is, maar ook zeer goed klinkt! En dan kan je hier zelf al uit besluiten dat dit een zeer polyvalent instrument is! Ik blijf het alleen een beetje spijtig vinden dat de hoge e (21ste fret van de g-snaar) het eindpunt van je bereik is. Nog een alternatief: Kritz kan je bas ook voorzien van een geïntegreerde MIDI-interface voor het werken met Roland of Axon gitaarsynthesizers…
BUDGET
Deze Kritzbas is qua budget niet echt voor beginners die nog over hun toekomst als bassist twijfelen, maar anderzijds zou het hen wel definitief kunnen overtuigen wat betreft het speelplezier van de basgitaar! Want, zelfs al speel je enkel grondnoten en kwinten… het klinkt meteen als een klok en het speelt nog verdomd gemakkelijk ook. Zoals ik al in de inleiding schreef is het wel de bedoeling dat je zelf, in samenspraak met de bouwer, je instrument naar keuze samenstelt. En, voor een dergelijke service betaal je normaal hopen geld. Maar voor zo'n goede 2300Euro is de Kritzbas al jouw instrument. En dat is eerder de prijs van de betere seriebassen en zeker niet van de duurste topmodellen, nochtans ook vervaardigd voor grotere oplagen. Als je dan bedenkt dat je na een bezoekje van twee uur aan Kritz Guitars niet alleen naar huis keert met de gedachte aan een volledig "gepersonaliseerd" instrument (levering na zo'n zes weken), maar ook met een hoop technische kennis, dan is deze prijs zeker niet overdreven!
BESLUIT
De service die men bij Kritz hanteert leunt wel dicht aan bij de ideale oplossing voor de muzikant: zelf mogen kiezen hoe je instrument eruit zal zien (ook niet-Kritz onderdelen mogen ter sprake komen, maar of dat nodig is?), het klinkt haast ongeloofwaardig. Zeker aan deze prijs! Het materiaal, de innoverende technieken (smilefrets, 4ever hals, de verbeterde kwaliteit van de elementen), de bespeelbaarheid en klank, als je dit wil verkrijgen met een serie-instrument dan betaal je hiervoor zeker al een derde meer! En een beetje steun aan een product van eigen bodem maar met internationale kwaliteiten, dat kan geen kwaad en verdient alle steun!
PRO & CONTRA
| PRO | CONTRA |
SPECIFICATIES
| Neck Details Body details Electronics Hardware parts |
sitemap
