aanmelden
Creamware
Recording & Producing 14-08-2001
door: Luc Henrion
Het is al enkele jaren geleden dat we jullie een nogal speciale klankkaart hebben voorgesteld: de "TripleDAT". Het idee om de processor van je pc te vervangen (of te vervolledigen) met DSP audio processors was daarmee al geboren. Daarna verschenen er bij Creamware nog enkele kaarten onder PCI formaat met als gemeenschappelijke kenmerken dat er een aantal sterke DSP processors in vervat zaten: de SHARC's. Deze, draaiend onder 40 bit, maakten het mogelijk om alle gewenste audio toepassingen te creëren, van mixing tot effecten, met daartussen virtuele synthesizers. En zo heeft Creamware de afgelopen jaren een fameuze collectie software gelanceerd, met als belangrijkste een resem synthesizers en effecten. En dan werd vorig jaar, ter gelegenheid van de Frankfurter Musikmesse, een reële synthesizer voorgesteld (met een klavier, modulatiewielen e.a.) maar gebaseerd... enkel op virtuele synthesizers! Eigenlijk was dat dus niets anders dan een pc, vermomd als synthesizer! De hoogste tijd om eens een "tour" door het volledige systeem te doen, een systeem dat dergelijke ontwikkelingen heeft mogelijk gemaakt.

 

CONCEPT

 

mac vs. pc? Foute probleemstelling! Alle actuele Creamware kaarten resorteren onder het PCI formaat, en de softs zijn geschreven voor zowel mac als pc. Met projecten voor Linux en BeOS. Zo worden problemen vermeden. En kunnen we ons beperken tot de voorstelling van de verschillende onderdelen. Laat ons maar meteen met de hardware beginnen. De krachtigste kaart is de Scope: deze bevat niet minder dan 15 Sharc DSP's, het equivalent van 2.7 GigaFlops, bruto; de techneuten onder jullie weten zulks zeker te appreciëren!!! Minder uitgebreid is dan bvb. de Pulsar II kaart, maar deze is nog goed voor 6 dergelijke eenheden. Met deze kaarten beschik je practisch over alle toepassingsmogelijkheden: mixing, effecten, synthesizers en ga zo maar door. Dan zijn er nog drie minder uitgedoste kaarten, waarvan twee "toegewezen" modellen: de PowerSampler, zoals de naam al laat uitschijnen, is een sampler, terwijl de Elektra wel niet alleen een synthesizer is... maar een verzameling synthesizers! Beide beschikken over 3 DSP's, net zoals de derde, de Luna II, die voornamelijk geschikt is voor mixing en effecten. En om alle stukken van deze puzzle samen te stellen, heeft Creamware een verbindingssysteem uitgedokterd, vergelijkbaar aan de fameuze "TDM" van Digidesign, en deze noemde men... de S/TDM. Elk van deze verbindingen kan 144 audiosignalen verwerken. De drie kleinste kaarten werden enkel voorzien van slechts een verbinding, Pulsar II kreeg er twee en Scope zelfs vijf! Dat maakt een "streaming" mogelijk van niet minder dan 720 kanalen... zeker toereikend voor verbindingen naar effecten, synthesizers, e.a., en dit in alle richtingen. Een voorbeeld: de "big mixer", een virtuele mengtafel ontwikkeld voor de Pulsar, bevat 32 kanalen, een 4-bands eq (parametrisch), 4 ingangspunten per kanaal, 8 aux sends, en 16 groepen.

 

Trouwens, Creamware stelde onlangs op de beurs in Frankfurt een nieuwe kaart voor, sterk gelijkend op de Pulsar II: de "Pulsar XTC". Twee S/TDM connecties, 6 DSP processors, juist zoals op de Pulsar II, maar, ditmaal dient deze kaart enkel om de VST plug-in's van voldoende power te voorzien, wat deze ook mogen bevatten (effecten & synth's). Geen enkele input of output, noch analoog of digitaal, met een zuiver interne "routing" in de pc. En nu we het er toch over hebben, zie hier hoe je "binnen- en buitengaat" in het Creamware systeem.

 

Eerst en vooral moet je weten dat de Scope en Pulsar kaarten eveneens bestaan in een "SRB" (Sonic Rocket Booster) versie, met andere woorden, de enige in- of output is de S/TDM bus. Maar er bestaan ook modellen met "zusterkaarten" ("daughterboards"). Een opsomming van de verschillende opties. "Classic 20": 2 asymmetrische analoge in- en uitgangen, twee paar ADAT connectoren (= 16 kanalen aan de input & de output), een koppel S/PDIF aansluitingen (digitale stereo in- en output). De "Plus" optie is identiek maar met 2 analoge in- en outputs onder ADAT formaat. Volgende optie: 24ADAT, zoals de naam al uitwijst: 24 kanalen aan de in- en uitgang onder ADAT formaat (drie paar optische verbindingen dus). En dan is er nog de Z-link interface, met een totaal aan 28 in- en uitgangen, die kan gecombineerd worden met de AD/DA convertor (in 24 bit & 96 kHz) "Luna 24/96 I/O box" 8 ingangen en 8 uitgangen. Alle interfaces draaien onder 24 bits resolutie en sommige (Luna II) aan 96 kHz sampling rate.

 

En dan moet je daar nog eens MIDI interfaces aan toevoegen: elk van de hier voorgestelde oplossingen beschikt over een geïntegreerde MIDI interface (zelfs twee in optie bij de 24ADAT).

 

MOGELIJKHEDEN

 

Je hebt het misschien al geraden: met een dergelijke DSP kracht en met zoveel afgeleide toepassingen, is het aantal mogelijkheden quasi onbeperkt. Ik zal me beperken tot enkele in het oog springende voorbeelden. Wat de synthesizers betreft, is het al Bingo! Ik ken geen enkel evenwaardig systeem, zelfs niet wanneer je verschillende VST plug-in's en een DirectX zou extra toevoegen. Wat had U gewenst? Sampling? De Powersampler is zijn naam waardig en leest rechtstreeks de Akai bibliotheek. FM synthese? Met 8 oscillators per noot als je wil ("FM One"). Analoge synthese? Zoveel als je maar wil! De "Miniscope" is een emulatie van de Minimoog, de "Uknow 0076" van de Juno 60, de "Modular" is een heuse modulaire synth, de onlangs uitgebrachte Vectron reproduceert de Prophet VS, etc., etc... Vergeet daarbij niet de bassynthesizers, percussie. En natuurlijk synthesizers die door andere firma's aangeleverd worden. De "Elektra" kaart op zich vertegenwoordigt zelf al zo'n 80 verschillende synthesizers... En daar kan je dan nog eens al de effecten die je maar wil aan toevoegen: reverbs, delays, chorus, e.a. Je moet dit alles nog mixen en daarvoor beschik je ook over alle keuzes: van een kleine mixer die maar zeer weinig DSP power nodig heeft ("dynamixer": van 2 tot 16 kanalen) tot de meest complete mixer, de "big mixer" hierboven reeds beschreven. En een nieuw model wordt al aangekondigd, voor het beheer van surround en met een design dat nauw aanleunt bij de nieuwste digitale mengtafels, met aanduiding en toegang tot alle parameters van een kanaal in een "master" kanaal.

 

Dit alles moet natuurlijk nog opgenomen worden… wel, ziehier de virtuele "ADAT"!! Met een opmerkelijk verschil: in tegenstelling tot zijn "reëel" familielid, kan deze zelfs opnemen aan 24, ja zelfs 32 bits… en je kan er van alles "aanhangen", zo kom je bijvoorbeeld tot een totaal van 128 sporen, of "slechts" 96 aan 32 bitresolutie! Zolang je computer dit alles nog kan volgen… en, door gebruik te maken van een kleine synchro-kaart, kun je dit alles nog eens van op afstand bedienen met een "BRC" afstandsbediening, wel een reële dan! Tenzij je verkiest te werken met een "VRC" (het virtuele alternatief van de BRC!). Met in- en uitgangen onder ADAT formaat, integratie en compatibiliteit zijn verzekerd!!

 

Wat die compatibiliteit betreft wil ik toch even een delicaat punt aanhalen. Ik wilde reeds lang een presentatie maken van het Creamware systeem, maar de Pulsar kaart die men zo lief was mij te offreren, bleek mijn pc niet echt te appreciëren, evenmin als de computer van mijn zoon… Ik dacht meteen dat de fout bij Creamware lag. Volledig fout! Ik was al eens met een gelijkaardig probleem geconfronteerd tijdens het installeren van de Digi 001 hardware van Digidesign. De verklaring lag dus elders: alle pc-moederborden blijken niet echt 100% compatibel te zijn… Zelfs indien uw pc volledige genoegdoening geeft voor hardware van allerlei genre (videokaarten, SCSI-kaarten, andere audiokaarten), dan is dit nog geen garantie dat bij andere, meer specifieke hardware geen problemen zouden opduiken…En daarom denkt Creamware eraan een tussenoplossing aan te bieden, "sleutel op de deur" zoals dat gemeenzaam heet: zij zorgen voor de pc met de goede configuratie... Exit probleem!

 

ERGONOMIE

 

Alles zit dus zeer goed in mekaar maar het zou toch nogal moeilijk zijn wanneer je telkens je configuratie zou moeten aanpassen? Maar wees gerust: de grafische interfaces zijn zeer verzorgd: voor toestellen die een equivalent in de "reële" wereld hadden (hebben?), heeft men zoveel mogelijk het originele ontwerp behouden en dus ook de besturing (cfr. de Miniscope, de Uknow 007 of de "VDAT" als meest in het oog springende!). Bovendien is het gros van de commando's bestuurbaar via MIDI en dat maakt het mogelijk om een quasi volledige automatisering te verkrijgen: je moet maar eens een sequencer laten draaien (Cubase, Logic, Cakewalk, e.a.) samen met de Creamware machinerie en bepaalde commando's toewijzen. Natuurlijk zijn ook MIDI commandopanelen mogelijk (Peavey, Kenton en vele andere…). Wat het beheer van de in- en uitgangen betreft, alles gebeurt totaal op grafische manier, met virtuele en gekleurde jacks, zowel voor het bedienen van de audiokanalen, MIDI-kanalen als voor het binnenwerk van bepaalde modules (zoals bijvoorbeeld de modulaire synthesizer).

 

KLANK

 

Het volledige Creamware systeem aanvaardt een resolutie tot 32 bits, floating point. Soms is zelfs 96 kHz sampling ratio mogelijk, afhankelijk van situatie tot situatie. Zelfs de PowerSampler kan draaien onder 24 bitresolutie en 96 kHz voor de samples (interne processing geschiedt aan 32 bit), en, volgens mijn bescheiden mening, is dat toch uniek, zelfs voor hardware ken ik geen gelijkaardige normering… Onnodig te stellen dat de kwaliteit op het rendez-vous is! Wat de synthesizers met analoge modeling betreft, daarvan kan ik jullie verzekeren dat deze de vergelijking met hun illustere voorgangers gerust doorstaan! De mixing stelt natuurlijk geen enkel probleem, en het aantal effecten is dermate uitgebreid dat het een onbegonnen werk zou zijn ze allemaal te beschrijven. Haast dagelijks zijn er trouwens nieuwe plug-in's beschikbaar, meestal afkomstig van andere merken. Zo heb je bijvoorbeeld de beroemde compressor Sonic Timeworks (zoals bij Digidesign en Soundscape!) en andere gekende merken laten zich ook niet onbetuigd: SPL, Aphex, Prosoniq, Waldorf en menig andere.

 

Bovendien, door (haast) geen gebruik te maken van de pc power maar van de DSP's, speciaal ontworpen voor audio-toepassingen, blijft de latentietijd beperkt tot het absolute minimum. Afhankelijk van de gekozen toepassing duik je tot onder de 1 of 2 milliseconden, resultaten die aanleunen bij de beste mengtafels (hardware!) die thans op de markt zijn. De verklaring hiervoor is evident: de fameuze SHARC processors van Analog Devices die door Creamware gebruikt worden, zijn ook terug te vinden in prestigieuze tafels zoals de nieuwste Sony DMX-R100 of de Studer 950!!

 

BUDGET

 

Iedereen zal wel al doorhebben dat dit alles niet gratis is, maar vermits er verschillende oplossingen mogelijk zijn, op basis van 3, 6 of 15 DSP's, met of zonder inputs/outputs, analoog en/of digitaal, e.a… bestaat de mogelijkheid om "klein" te beginnen en geleidelijk uit te breiden, naar eigen keuze. Zo kan je beginnen met een minimale investering, zonder dat je jezelf crediteert voor de toekomst. Toch sympathiek niet?

 

BESLUIT

 

Power, prestatiegericht, polyvalent. Mooie slogan, zeg nu zelf? Power zonder twijfel: de DSP Sharc's zijn raspaardjes. Prestatie? Vermits het systeem slechts in geringe mate afhankelijk is van het "gasttoestel", ben je natuurlijk gerustgesteld: voorwaarde is dat je over de juiste configuratie beschikt om maximaal te kunnen genieten: Creamware raadt 400 MHz en minstens 128 (liefst 256) MB RAM aan, maar dat is tegenwoordig al standaard. Ik zou hieraan kunnen toevoegen: een zeer snelle en volumineuze harde schijf van zo'n 20 à 30 GB en een rotatiesnelheid van om en bij de 7200 toeren per minuut lijken me de beste keuze. Vergeet immers niet dat 32 bitresolutie en 96 kHz sampling rate wel zeer mooi lijken, maar het vreet wel vier maal sneller aan je bestand dan bijvoorbeeld een gewone cd (16/44.1)… Polyvalent, dat is misschien juist één van de sterkste punten van dit systeem. Want, zelfs al ontbreekt het voorlopig nog aan een audio-montagesysteem (zoals ook vroeger het geval was bij de TripleDAT), niets weerhoud je om bijvoorbeeld Cubase of Logic of een andere soort soft te gebruiken en te profiteren van de DSP bronnen van de Creamware kaarten: het is een volledig open systeem. Kort samengevat: een buitengewoon systeem dat zelfs het enige, unieke systeem van je studio kan zijn!!

 

PRO & CONTRA

 

 PRO CONTRA
  • power, prestatiegericht en polyvalent!
  • het ontbreken van een geïntegreerde MIDI sequencer, en voorlopig toch, van een geïntegreerd audio-montagesysteem.
  • kleine problemen met de compatibiliteit van sommige pc's, te wijten aan de moederkaarten van de pc en niet aan de Creamware hardware!