gepubliceerd in
KelstoneGuitar 31-01-2008
Het gebeurt niet elke dag dat een Belg een nieuw instrument uitvindt. En als dat dan gebeurt, gaat het meestal om instrumenten die waarschijnlijk nooit echt bekend zullen worden, en die bijgevolg al snel in de vergeethoek belanden. Adolf Sax slaagde er echter in om voor een echte vernieuwing te zorgen. De saxofoon is een gevestigde waarde geworden en is haast niet meer weg te denken uit de hedendaagse muziek. Wat Adolf Sax was voor de saxofoon, is Jan Van Kelst voor de Kelstone. Of voor de Kelstone dezelfde mooie toekomst is weggelegd als voor de saxofoon is nog een vraag, maar het ziet er alvast veelbelovend uit. Jan Van Kelst speelde 15 jaar Chapmanstick, een snaarinstrument met bas- en hoge snaren. Deze snaren worden gehamerd met de vingers. Maar het bespelen van de Chapmanstick was helemaal niet eenvoudig, wat meteen de drijfsveer werd om een nieuw instrument te bedenken. Ondertussen bestaat het prototype van de Kelstone zo'n 2 jaar, en is het eindelijk tijd voor Jan om ermee naar buiten te treden.
←→VOORSTELLING
De Kelstone bestaat eigenlijk uit twee volwaardige instrumenten die gespiegeld zijn tenopzichte van elkaar. Deze staan op een staand statief opgesteld en komen voor je te staan zoals een piano of keyboard. Ze zijn echter ook wat schuin naar voor gekanteld zodat het publiek steeds de vingers van de Kelstoneïst (jah, hoe noem je anders iemand die een Kelstone bespeeld?) ziet. Dat biedt ook een goede zichtbaarheid van de vingers en de toets terwijl je zelf speelt. Met de linker hand bespeel je hoofdzakelijk de bassnaren van de hals die het verst van jou verwijderd is. De rechterhand bespeelt de dichtstbij gelegen hals en speelt hoofdzakelijk akkoorden en/of melodie. Dit gezegd zijnde kun je ook het omgekeerde doen voor linkshandige gitaristen of bassisten die op een Kelstone beginnen te spelen. Hiervoor moet je de snaren omdraaien zoals men dat doen op een (bas)gitaar voor linkshandigen. Het is namelijk logisch dat een linkshandige zijn linker hand wil vrij houden voor het meest "virtuose", wat meestal in het hoge register voorkomt. Zo kom je tot een volledig unieke situatie, die je best kunt vergelijken met een pianoklavier... maar helemaal omgedraaid. Je kunt echter ook één enkele hals met beide handen bespelen, wat tot indrukwekkende virtuositeit kan leiden. Voor de versterking gebruikt men een basversterker én een gitaarversterker. Ook alle denkbare effecten zoals oversturing, chorus, wah, delay enz. kunnen perfect gebruikt worden. Kort gezegd: de Kelstone is een kruising tussen een gitaar, basgitaar en piano, en werkt volledig analoog. Maar wie weet worden in de toekomst, net als bij gitaar of Chapman Stick, MIDI pickups toegevoegd om zo toegang te krijgen tot alle denkbare synthklanken die gewoonlijk enkel voor toetsenisten toegangklijk zijn. Stel je voor welke mogelijkheden een Kelstone dan nog allemaal te bieden zou hebben...
BESCHRIJVING
Een volwaardige Kelstone telt dus twee armen die je best kunt vergelijken met een gitaarhals. Elke hals heeft negen snaren, achtien in totaal dus. Er zijn ook frets en pickups, net zoals op een gitaar of een basgitaar. De laagste snaren zijn gelijkaardig aan die van een basgitaar, de hoogste zijn gelijkaardig aan die van een gitaar. Deze worden door de vingertoppen gehamerd en zijn, in tegenstelling tot een gitaar, consequent in kwarten gestemd. Dus van laag naar hoog: Melody Kelstone: Bb, Eb, Ab, Db, Gb, B, E, A, D. Voor de Bass Kelstone: G, C, F, Bb, Eb, Ab, Db, Gb, B). Dit biedt het voordeel dat eens je een akkoord of toonladder kent, je deze overal op de hals kunt spelen en verschuiven. Enkel de startnoot veranderd, de vingerzetting blijft steeds dezelfde, zowel horizontaal als verticaal (barré principe). Nu zou je kunnen denken: Gitaar = 6 snaren, Kelstone = 18 snaren, dus minstens 3 keer zo moeilijk. Het tegendeel is echter waar: de Kelstone is minstens 3 maal gemakkelijker dankzij dit barré principe. Omdat er zowel bas- als gitaarsnaren zijn, kun je met één hand intervallen spelen van vijf oktaven, wat met beide handen samen een bereik van maar liefst zes oktaven oplevert!!! Zoiets kan niet op een gitaar, basgitaar of zelfs op een piano! Dankzij een demper die je met een pedaal bedient, kun je ook snaren muten om zo de dynamiek van palmuting bij gitaristen na te bootsen.
ERGONOMIE
Op dit vlak biedt de Kelstone enorme voordelen tegenover pakweg een gitaar of een piano. Jan Van Kelst gaat er trouwens prat op dat het IDEWE (deze vzw is onder andere gespecialiseerd voor ergonomie) een onderzoek heeft gedaan op de Kelstone, waaruit bleek dat deze ergonomisch gezien beter is dan een gitaar, piano of Chapmanstick. De armen en polsen nemen een erg natuurlijke houding aan, en omdat het instrument van de linkerhand een gespiegelde versie is van dat waar je rechterhand op speelt, blijven de vingerpatronen volledig identiek (bij een piano niet want daar wordt de volgorde van de vingers omgedraaid). Er zijn ook geen synchronisatie problemen tussen linker- en rechterhand zoals bij een gitaar.
PRAKTIJK
Jan Van Kelst kwam op onze redactie een demo geven, met als enige begeleiding een drummer. Jan nam met zijn Kelstone de functie van bassist en gitarist/pianist op zich, en zong daar ook nog bij. Wat je hoorde was gewoon de sound van een rock groep, ondanks dat ze slechts met z'n tweeën waren. Wij konden vaststellen dat je met de Kelstone zowel kunt begeleiden, soleren, arrangeren en zelfs componeren. Bendings en slides vormen geen enkel probleem, wat de toetsenisten onder ons wel eens jaloers zou kunnen maken. Ook visueel is de Kelstone een aantrekkelijk instrument. Je ziet namelijk de vingers van de speler ‘dansen' over de toets, maar ook de instrumentalist kan zich erg vrij bewegen en dansen terwijl hij speelt. Qua sound gaat het in de richting van een gitaar en basgitaar, maar wel met een eigen karakter dat vooral voortkomt uit de hamertechniek. Effecten kunnen apart toegepast worden, zodat je bijvoorbeeld een clean basgeluid kunt combineren met een overstuurd gitaar geluid.
CONCLUSIE
Een innovatie is het zeker! Er zijn ergonomische voordelen ten opzichte van andere instrumenten die niet kunnen ontkend worden. De Kelstone is echt vernieuwend en biedt oneindig veel mogelijkheden. Hij is voor gitaar, bas en keyboard wat de snowboard is ten opzichte van de ski's. En voor bassisten en gitaristen die concurrentie aanvoelen: geen nood! De Kelstone kàn wel deze functies invullen, maar het is nog zo leuk om dit instrument te gaan combineren met andere instrumenten zoals bas, gitaar, keyboard, blazers enz. Wij geloven graag dat dit instrument een mooie toekomst tegemoed gaat, en wensen Jan Van Kelst nog veel succes met zijn nieuwe uitvinding.
sitemap
